Projektowane, by uzależniać. UE będzie regulować usługi internetowe?

Parlament Europejski (PE) opublikował szkic raportu w sprawie uzależniającego designu usług internetowych i jego wpływu na zdrowie psychiczne. Przez uzależniający design autorzy raportu rozumieją wiele technik wykorzystujących wiedzę o działaniu ludzkiej psychiki, których usługodawcy używają do utrzymywania naszej uwagi przy ekranie komputera czy telefonu.

Szkic raportu wymienia praktyki takie jak domyślne auto-play, które znamy ze Spotify czy z Netfilksa, odświeżanie stron za pomocą jednego ruchu palca (na Twitterze dodatkowo z charakterystycznym "ćwierkiem"), "nieskończone przewijanie", czyli podsuwanie coraz to nowych treści np. przez YouTube.

Innym przykładem jest otrzymywanie polubień, które daje mózgowi przypływ dopaminy. Dopamina to neuroprzekaźnik, który m.in. motywuje nas do działania za pomocą poczucia przyjemności. Wiele funkcji aplikacji np. informacje "read" wiążę się z presją społeczną, aby odpowiadać innym. Dodatkowo wiadomości i inne powiadomienia przyciągają konsumentów z powrotem na platformy.

Wszystkie te manipulacje mają za zadnie przykuć nas do ekranu na jak najdłużej. Są w tym bardzo skuteczne. Ze szkicu PE dowiadujemy się, że średnio jedna osoba na cztery w wieku 16-24 lat spędza w internecie ponad siedem godzin dziennie. Tymczasem już dwie do trzech godzin przed ekranem są opisywane jako nadużywanie urządzeń elektronicznych.

Konsekwencje uzależnienia od usług internetowych w wielu aspektach nie różnią się od tych powodowanych przez nałogowe używanie substancji psychoaktywnych, takich jak alkohol czy narkotyki. To m.in. deficyty uwagi, krótszy czas koncentracji uwagi, impulsywność, zaburzenia neurorozwojowe, ograniczone zdolności poznawcze oraz trudności w uczeniu się i zapamiętywaniu.

Osoby nadużywające ekranów są dwukrotnie bardziej narażone na problemy z funkcjonowaniem psychicznym, takie jak depresja, niska samoocena, zaburzenia samopostrzegania, zaburzenia odżywiania, lęk, wysoki poziom stresu, zaniedbywanie rodziny i przyjaciół, utrata samokontroli czy zaburzenia snu.

Autorzy raportu podkreślają, że mimo powodowania równie poważnych konsekwencji jak alkohol czy narkotyki, usługi internetowe są regulowane w UE dużo słabiej.. Wzywają Komisję Europejską do "pilnego wypełnienia istniejących luk regulacyjnych w odniesieniu do narażania konsumentów" poprzez przedstawienie przepisów przeciwko uzależniającemu designowi.

Według autorów szkicu rewizji pod tym kątem wymagają Dyrektywa o Nieuczciwych Praktykach Handlowych, Dyrektywa o Prawach Konsumentów i Dyrektywa w Sprawie Nieuczciwych Warunków w Umowach Konsumenckich.

Żródło: euractive.com