Jak słabnie zdrowie psychiczne? Pięć nieoczywistych objawów

Od 1992 r. 10 października obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. W polskim społeczeństwie problemy ze zdrowiem psychicznym wciąż bywają bagatelizowane. Tymczasem według definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dobry stan psychiczny jest jedną z kluczowych składowych zdrowia jako całości.

Dbanie o dobrostan psychiczny często nie jest dla nas priorytetem. Po pomoc zgłaszamy się, dopiero gdy całkiem przestajemy radzić sobie z rzeczywistością. Tak samo, jak w przypadku zdrowia fizycznego, ignorowane symptomy mogą pogarszać nasz stan. Wielu z nich można też początkowo nie połączyć z psychicznym słabnięciem. Jakie są oznaki problemów z psychiką, które łatwo zignorować?

Odpowiednia ilość i jakość snu jest niezbędna dla dobrego funkcjonowania zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Słaby sen może być sygnałem, że cierpimy na depresję lub stany lękowe. Niezależnie od tego, czy są to trudności z zasypianiem, czy z utrzymaniem snu. Wczesne poranne przebudzanie, kiedy budzisz się i nie możesz ponownie zasnąć - może to być sygnałem, że warto skonsultować się ze specjalistą. Z kolei częste "zaspania" mogą być oznaką wypalenia, które może rozwinąć się w depresję.

Jeśli czujemy się wiecznie "podminowani" i błahe rzeczy łatwo wyprowadzają nas z równowagi, również warto zastanowić się nad swoim dobrostanem psychicznym. Szczególnie u mężczyzn, którzy nie mają społecznego przyzwolenia na smutek czy niepewność, "wybuchowość" może maskować zarówno depresję, jak i stany lękowe. Oba te zaburzenia mogą utrudniać regulację myśli i uczuć.

Brak energii i motywacji łatwo przypiąć pod "wady charakteru". Robimy to sobie sami, tak może też oceniać otoczenie. Tymczasem problemy z "ogarnianiem rzeczy" mogą być zarówno objawem depresji, jak i ADHD. Jeśli brak sił i chęci do mierzenia się z rzeczywistością pojawił się i nie chce odejść, warto przebadać się w kierunku depresji. Z kolei męcząca prokrastynacja, czekanie na ostatnią chwilę i nadganianie przed samym deadlinem mogą sugerować ADHD.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Perfekcjoniści i perfekcjonistki mogą być cenieni w pracy, ale za daleko posunięte, zbyt mocno wyśrubowane wymagania wobec samych siebie mogą być problematyczne. Z nadmiernym perfekcjonizmem mierzą się zarówno osoby z zaburzeniami lękowymi, jak i z zaburzeniami odżywania. Jeśli twoje standardy w stosunku do samego czy samej siebie są tak wygórowane, że nigdy nie czujesz satysfakcji i zadowolenia, to znak, że możesz potrzebować pomocy.

Praktykujący w Polsce psychoterapeuci i psychiatrzy twierdzą, że pacjenci i pacjentki bardzo często trafiają do nich od innych lekarzy. Wiele symptomów z ciała, które nie mają fizycznego wyjaśnienia, może mieć pochodzenie psychiczne. Wbrew obiegowemu postrzeganiu, nasze ciało i umysł to jedna, ciasno spleciona istota, nie dwa osobne byty. Częste objawy psychosomatyczne (objawy fizyczne o podłożu psychicznym) to bóle głowy, bóle brzucha, zawroty głowy czy nadmierna potliwość.

Trzeba pamiętać, że wszystkie te symptomy mogą być także całkiem zdrowymi reakcjami na wydarzenia. Nie ma nic niepokojącego w tym, że czujemy się chwilowo zrezygnowani, gdy coś nam nie wyszło lub w tym, że zezłościmy się, gdy ktoś potraktuje nas niesprawiedliwie. Mamy prawo czuć się przez jakiś czas wyczerpani po trudnej sesji na studiach czy wymagającym projekcie w pracy. Pomocy warto poszukać, gdy trudne emocje towarzyszom nam "bez wyraźnego powodu" lub gdy utrzymują się długo. Zdrowo funkcjonujące emocje "płyną" - przychodzą i mijają - adekwatnie do okoliczności, w których jesteśmy.

Źródło: medstarhealth.org, nami.org