Czym jest przywłaszczenie kulturowe? Czasem za naszymi działaniami stoi historia czyjegoś cierpienia

Sandra Kubicka spotkała się ostatnio z dość ostrą krytyką. Modelka postanowiła zapleść sobie warkoczyki na wakacje. Nie wiedziała jednak, że ta zachcianka nie spodoba się jej obserwującym.

Internauci zarzucili Kubickiej przywłaszczenie kulturowe. Przy okazji zwrócili uwagę na to, że skoro jest taka obyta w świecie i była w Stanach Zjednoczonych, to tym bardziej powinna być wrażliwa na takie sytuacje.

Jak jednak widać przywłaszczenie kulturowe wciąż jest problemem i wiele osób w Polsce nie zdaje sobie z tego sprawy. Może warto byłoby to sobie wyjaśnić i dowiedzieć się przy okazji, czemu te warkoczyki nie są tylko "ładną fryzurą"?

Temat wiąże się ze sprawami kolonializmu i po raz pierwszy został użyty w latach 80. na uniwersytecie (wtedy też rozwijały się wszystkie postkolonialne nurty). Najprościej mówiąc, do przywłaszczenia kulturowego dochodzi wtedy, gdy zabieracie sobie coś z innej, mniejszościowej kultury.

Takie działania bardzo często wiążą się z modą i nieświadomością. Coś wydaje wam się "ciekawe i egzotyczne", dlatego chcecie tego spróbować na sobie. Nie wiecie jednak, że w ten sposób możecie powielać stereotypy lub/i wykazywać lekceważący stosunek wobec mniejszościowej kultury.

Musimy sobie wyjaśnić jednak jedną rzecz. To nie jest tak, że w związku z tym teraz np. nie można jeść pizzy, bo to tradycyjne, włoskie danie. Przywłaszczenie kulturowe wiąże się bardziej z etycznymi sprawami, dotyczącymi historii i tożsamości danych mieszkańców.

Pisaliśmy o tym np. w związku z używaniem słowa "Indianie" czy w kontekście okadzania domów białą szałwią lub palo santo. Często nie zdajemy sobie po prostu sprawy z tego, że za naszymi niewinnymi działaniami stoi historia czyjegoś cierpienia.

To samo dotyczy warkoczyków, które zaplotła sobie Kubicka. Bez znajomości historii i kontekstu, to będzie tylko fryzura. Dla tych, którzy wiedzą, co tak naprawdę oznaczają, działania modelki są czystym zawłaszczeniem kulturowym.

Żeby to zrozumieć, musicie mieć jakieś pojęcie o kulturze czarnoskórych Amerykanów i wpływowi niewolnictwa na afrykańskie kobiety. Warkoczyki nie były dla tamtejszych kobiet "tylko fryzurą". Były sposobem komunikacji - niewolnicy mogli przesyłać w nich sobie wiadomości czy mapy.

Włosy stały się symbolem walki z uciskiem, walki o wolność. Nie można ich bezkarnie nosić i nie myśleć o tym, z czym się wiążą. To samo dotyczy dredów, które przynależą do kultury czarnych. Dla nas to po prostu włosy, dla nich symbol dyskryminacji, której często padali (i niestety wciąż padają) ofiarą.

Wiecie, to nie tak, że teraz już w związku z tym nie możemy brać niczego z innych kultur. Czasem wystarczy trochę wiedzy, by zmienić swoje postrzeganie. Oczywiście Sandra Kubicka nie chciała przecież nikogo skrzywdzić taką fryzurą, po prostu nie była świadoma tego, co ona oznacza.

Ja też kiedyś używałam palo santo i białej szałwii, a teraz tego nie robię. Dlaczego? Bo dowiedziałam się, że to nieetyczne. Ważne jest to, jak reagujemy na wiadomości i wiedzę, którą dostajemy.

Tłumaczenia Kubickiej były po prostu niestosowne. Mogła np. tak jak kiedyś Majdanowie po prostu przyznać się do niewiedzy i przeprosić, spróbować się doedukować. Naprawdę nie ma niczego złego w tym, że czegoś nie wiemy na temat przywłaszczenia kultowego, to wciąż nowy temat. Warto jednak pamiętać, że ignorancja jest zdecydowanie gorsza od głupoty.

Źródła: elitedaily.com, https://statehornet.com/, britannica.com, www.essence.com