#StandUpPoland – koniec z przyzwoleniem na molestowanie w przestrzeni publicznej

Oczywiście, że nie, ale społeczeństwo będzie nam to wmawiać i przekonywać, że przecież to normalne, że obcy mężczyzna będzie się na nas natarczywie gapił czy próbował dotknąć. To w końcu nic złego, a wręcz przecież powinno się nam podobać, bo to wszak komplement, potwierdzenie naszej atrakcyjności. I ten fakt jest chyba w tym wszystkim najgorszy. To, jak wiele z zachowań, które noszą znamiona molestowania, jest przez nas normalizowanych, przyjmowanych w milczeniu i przy milczącej obojętności świadków. Każda z nas ma za sobą takie doświadczenia i wewnętrzne bagatelizowanie, usprawiedliwianie i przechodzenie nad tym do porządku dziennego. W końcu to TYLKO spojrzenie, TYLKO wulgarny gest, TYLKO gwizd. TYLKO molestowanie. W 2019 roku, podczas pierwszego badania dla L’Oréal Paris, okazało się, że respondentki tego typu zdarzeń nawet tak nie postrzegają, ale gdy ankieterzy weszli w temat głębiej, odsetek kobiet, które były molestowane (w każdej, nawet "niewinnej" formie) wzrósł dwukrotnie…

I stand up, you stand up, #WeStandUp

Molestowanie w przestrzeni publicznej możliwe jest nie tylko "dzięki" temu, że kobiety nie zawsze wiedzą, jak zareagować i się obronić, ale też z powodu obojętności innych. I nie jest to ich wina, a raczej niewystarczających działań uświadamiających i kampanii edukacyjnych w tym zakresie. Bo jeśli kobieta, która doświadcza molestowania, nie jest pewna, co i czy ją właśnie spotkało, jak może wiedzieć to osoba z zewnątrz? Ten brak narzędzi do rozpoznawania problemu jest widoczny też w badaniu IPSOS. 85 proc. osób* wskazało na tę właśnie kwestię i niedostateczną wiedzę z zakresu tego, jak się zachować w obliczu takiej sytuacji. Do tego dochodzi lęk o własne bezpieczeństwo – to wskazało aż 73 proc. respondentów*. Finalnie – tylko połowa z nich zadeklarowała, że udzieliłaby wsparcia molestowanej kobiecie. A tymczasem poczucie, że nie jest się samej i że ktoś zareagował, jest kluczowe dla 79 proc. przepytanych przez IPSOS kobiet*… Dlatego szczególnej wagi nabierają projekty takie jak zainicjowana przez L’Oréal Paris kampania Stand Up Sprzeciw się molestowaniu w miejscach publicznych. W jej ramach przygotowane zostało szkolenie online, które warto zrobić, by nauczyć się rozpoznawać molestowanie (a jest nim de facto wszystko, co w jakikolwiek sposób narusza godność czy czyjąś przestrzeń osobistą) oraz reagować, reagować i jeszcze raz REAGOWAĆ. Szkolenie dostępne jest na stronie www.standup-poland.com i trwa około 10 minut.

Julia Wieniawa, jako nowa ambasadorka L’Oréal Paris, wspiera również kampanię Stand Up Sprzeciw się molestowaniu w miejscach publicznych. 

5D, które warto znać

Szkolenie obejmuje nie tylko pigułkę wiedzy na temat skali problemu, ale i oferuje narzędzie pozwalające na odpowiednią i szybką reakcję zarówno osobie doświadczającej molestowania, jak i świadkom tej sytuacji. Tzw. metodologia 5D została stworzona przez organizację Right To Be i jest zbiorem skutecznych technik wsparcia oraz podpowiedzi, jak się zachować w sytuacji molestowania. Co istotne – działania te nie są skierowane bezpośrednio przeciwko sprawcy (co pomaga przełamać lęk przed atakiem skierowanym w naszą stronę), ale w praktyce przerywają incydent. Nazwa tej metodologii pochodzi od 5 technik, które można w tym celu zastosować:

DEKONCENTRUJ – zapytaj o godzinę, upuść książkę, niby przypadkiem wejdź między osobę molestującą i molestowaną, np. w kolejce do toalety. W ten sposób ignorujesz sprawcę, więc nie ma on powodu do eskalacji agresji, a osoba molestowana uzyska szansę np. na odejście z miejsca zdarzenia;

DOŁĄCZ INNYCH – często o tym zapominamy, ale poproszenie kogoś innego o pomoc to też reakcja. Może to być barman, kierowca autobusu czy kasjer w sklepie lub po prostu inny świadek zdarzenia. Funkcję spełni także telefon do służb ratunkowych czy policji. Ważne, by rozpoznać sytuację i pomóc ją przerwać poprzez delegowanie zadań;

DOKUMENTUJ – tego typu incydenty warto też nagrywać, ale w sposób bezpieczny i odpowiedzialny. Nagranie może być potrzebnym dowodem, dlatego warto skupić się też na zarejestrowaniu np. numeru linii autobusu czy nazwy przystanku/ulicy. Dobrze, by miało datę i godzinę. I co najważniejsze – nie należy go upubliczniać bez zgody osoby molestowanej, gdyż może to doprowadzić do jej wtórnej wiktymizacji;

DOJDŹ DO GŁOSU – metoda najbardziej konfrontacyjna, w której kierujesz się bezpośrednio do sprawcy. Ponieważ może doprowadzić do eskalacji przemocy, warto rozważyć jej użycie i dobrze dobrać słowa. Tutaj najważniejsze jest bezpieczeństwo twoje i osoby molestowanej. Niewskazane są zatem dyskusje czy spory, które mogą jedynie zaognić konflikt;

DAJ WSPARCIE PO – liczy się nie tylko reakcja w trakcie zajścia, ale też po nim. Jeśli wkroczenie wcześniej mogłoby być niebezpieczne, warto zaoferować ofierze pomoc po zajściu. Może to być odprowadzenie w bezpieczne miejsce czy zadzwonienie do wskazanej przez nią bliskiej osoby. Przede wszystkim zaś warto zapytać, jak się czuje i czego potrzebuje. Najważniejsze, by nie była z tym sama. Tylko i aż tyle!

Spotkajmy się na Orange Warsaw Festival

Więcej na temat metodologii 5D i sposobów na reagowanie w tego typu sytuacjach będzie można poznać w strefie kampanii Stand Up Sprzeciw się molestowaniu w miejscach publicznych od L’Oréal Paris na Orange Warsaw Festival. Znajdować się będzie przy alejce głównej, zaraz przy wejściu na Warsaw Stage.

W strefie tej każdy, kto zrobi na telefonie szkolenie, będzie mógł skorzystać z szybkiej ładowarki oraz dołączyć do wirtualnej społeczności osób, które poznały sposoby reagowania na molestowanie w przestrzeni publicznej. Wystarczy skorzystać z fotobudki, z której zdjęcia zmienią się w wirtualną galerię osób, którym nie jest wszystko jedno. Na zdjęciach pojawią się także ambasadorki kampanii, m.in. Eva Longoria, Andie MacDowell czy Julia Wieniawa.

Na zainteresowanych tematyką badań i możliwych rozwiązań będą też czekali przedstawiciele Feminoteki, którzy wspierają kampanię L’Oréal Paris.

Ponadto w strefie możliwe będzie wykonanie inspirujących tatuaży, personalizacja telefonów… oraz szansa na podzielenie się z innymi swoim empowermentowym przekazem, wypisanym na spektakularnym totemie przed strefą!

*Międzynarodowe badanie na temat molestowania seksualnego w miejscach publicznych przeprowadzone przez firmę Ipsos dla L’Oréal Paris. N: 1000, grudzień 2023 r.