Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom 2023. Sześć niebezpiecznych mitów

Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom (World Suicide Prevention Day) obchodzimy 10 września każdego roku od 2023 r. Został ustanowiony z inicjatywy Międzynarodowego Stowarzyszenia Zapobiegania Samobójstwom (IASP), Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Światowej Federacji Zdrowia Psychicznego (WFMH). Ma na celu podnoszenie świadomości społecznej w zakresie odbierania sobie życia.

WHO szacuje, że każdego roku odbiera sobie życie ponad 700 tys. osób. 20-krotnie więcej podejmuje próby samobójcze. Trudno oszacować ile ludzi zmaga się z poważnymi myślami wokół sięgnięcia po ten najdrastyczniejszy środek położenia końca cierpieniu.

W większości społeczeństw, w tym w Polsce, temat samobójstw jest z jednej strony objęty tabu, a z drugiej wiąże się z nim wiele mitów i fałszywych przekonań. WHO opublikowała sześć najbardziej szkodliwych z nieporozumień wokół myśli i prób samobójczych.

• Osoba, która raz miała skłonności samobójcze, zawsze pozostanie samobójcą

Fakt: Podwyższone ryzyko samobójstwa jest często krótkotrwałe i powiązane z konkretną sytuacją. Chociaż myśli samobójcze mogą powracać, nie są one z natury trwałe. Osoba z wcześniejszymi myślami i próbami samobójczymi może prowadzić długie i satysfakcjonujące życie.

• Mówienie o samobójstwie to zły pomysł i może być interpretowane jako zachęta

Fakt: Biorąc pod uwagę powszechną stygmę wokół samobójstw, większość osób, które ma myśli samobójcze nie ma z kim o nich porozmawiać. Otwarta rozmowa może pomóc w uświadomieniu takiej osobie alternatywnych rozwiązań lub dać czas na przemyslenie swojej decyzji, tym samym zapobiegając odebraniu sobie życia.

• Większość samobójstw zdarza się nagle, bez zapowiedzi

Fakt: Większość samobójstw była poprzedzona znakami ostrzegawczymi, czy to werbalnymi czy zmianami w zachowaniu. Oczywiście zdarzają się samobójstwa bez ostrzeżenia. Ważne jest jednak wiedzieć, że często występują sygnały ostrzegawcze, znać je i zwracać na nie uwagę.

Jako najpowszechniejsze znaki zapowiadające próbę odebrania sobie życia WHO wymienia:

• gwałtowne zmiany nastroju
• wycofanie z życia społecznego
• mówienie o planach lub myślach samobójczych
• pożegnania z rodziną lub przyjaciółmi
• rozdawanie wartościowych przedmiotów

• Ludzie, którzy mówią o samobójstwie, nie mają zamiaru tego zrobić

Osoby mówiące o samobójstwie mogą szukać wsparcia i pomocy. Większość rozważających odebranie sobie życia doświadcza lęku, depresji i poczucia beznadziei. Czują, że nie mają innej opcji i mówiąc o myślach samobójczych szukają wsparcia w tym kryzysie.

• Tylko osoby z zaburzeniami psychicznymi mają skłonności samobójcze

Fakt: Zachowania samobójcze wskazują na głębokie cierpienie, ale niekoniecznie na zaburzenia psychiczne. Wiele osób ze zdiagnozowanymi problemami ze zdrowiem psychicznym nie ma skłonności samobójczych. Nie wszystkie osoby, które odbierają sobie życie miały zaburzenia psychiczne.

• Ktoś, kto ma myśli samobójcze jest zdeterminowany, by umrzeć

Fakt: Wręcz przeciwnie, takie osoby często mają ambiwalentny stosunek do życia i śmierci. Mogą zadziałać impulsywnie, np. pijąc pestycydy i umrzeć kilka dni później, nawet jeśli chciały żyć dalej. Dostęp do emocjonalnego wsparcia w odpowiednim czasie jest kluczowy w zapobieganiu próbom odebrania sobie życia.

Źródło: who.int