Przewodnik po rodzajach plastiku. Przeczytaj i dowiedz się, których unikać

Plastik - niby wszyscy wiemy, o co chodzi, ale w zasadzie nie potrafimy o nim powiedzieć nic konkretnego. No może poza tym, że to tworzywo sztuczne, które – delikatnie mówiąc – nie służy naszemu środowisku. Wielokrotnie pisaliśmy chociażby o wpływie mikroplasiku na nasz organizm, a ostatnio cieszyliśmy się z faktu, że UE zakazała produkcji kilku rodzajów jednorazowych plastikowych produktów.

Niewielu jednak wie, co naprawdę kryje się w składzie opakowań czy produktów. Plastik, to oczywiste, ale warto podkreślić, że plastik plastikowi nierówny. Mamy siedem głównych rodzajów tworzyw sztucznych, a tutaj znajdziecie ich listę. Dlaczego tak ważne jest zapoznanie się z nią?

Cóż, okazuje się, że niektóre z tych tworzyw nie tylko nie są dobre dla planety, ale i dla naszego zdrowia. Dzięki tej liście będziecie wiedzieli, jakich oznaczeń szukać na sztucznych produktach, których z nich warto unikać, a których lepiej nie podgrzewać.

Zaczniemy od tego najpopularniejszego, czyli politereftalanu etylenu. Ukrywa się np. w butelkach po napojach, pojemnikach na lekarstwa, opakowaniach na żywność (chociażby pudełkach na sałatki) czy nawet w polarach. Dobra wiadomość jest taka, ze PET podlega recyklingowi, a zła, że niestety jest to wciąż niewielka jego część.

Warto zaznaczyć, że choć spełnia wymagania UE dotyczące kontaktu z żywnością, nie najlepiej radzi sobie z wysoką temperaturą. To wrażliwy materiał podatny na mikrouszkodzenia i z tego względu np. nie powinno się wielokrotnie używać plastikowej butelki.

Z tego tworzywa wykonane są najczęściej pojemniki na soki, butelki z szamponami i odżywkami oraz dobrej jakości zabawki. Uwaga - jest zaliczany do jednych z najbezpieczniejszych odmian plastiku!

Opakowania z niego wykonane nadają się do ponownego użytku, a dodatkowo jest najczęściej przetwarzanym tworzywem, ponieważ wykazuje dużą odporność na temperatury. Niestety, jest mniej powszechny niż PET, bo… jest droższy. Dobra wiadomość jest taka, że także nadaje się do recyklingu.

Polichlorek winylu - jeden z najgorszych rodzajów plastiku. Wykonane są z niego torby na zakupy, rury hydrauliczne, buty, rynny. Zawiera liczne toksyny, które są szkodliwe dla naszego zdrowia i wydzielają się podczas spalania, dlatego nie powinno się w nim np. podgrzewać jedzenia. Jedyny plus jest taki, że ulega recyklingowi.

To polietylen o niskiej gęstości, który możecie znaleźć w foliach na przechowywanie żywności, torbach na mrożonki, workach na śmieci. Stosunkowo bezpieczny, ale podobnie jak PVC źle radzi sobie z wysokimi temperaturami, także nie wolno w nim niczego podgrzewać.

Polipropylen to wszelkie cienkie, plastikowe pudełka na żywność, a zatem znajdziecie go np. w pudełkach na jogurty, margarynę, pojemnikach na wynos i talerzach jednorazowych. To też materiał wykorzystywany np. do produkcji zakrętek i zabawek.

Jeśli robilibyśmy ranking najlepszych tworzy sztucznych, znajdowałby się razem z HDPE na podium, ponieważ także uznawany jest za jeden z bezpieczniejszych dla naszego zdrowia.

Często wykonane są z niego też wielorazowe pudełka plastikowe (ja sprawdziłam swoje z IKEA i są oznaczone właśnie jako PP), tutaj jednak też ostrożnie z podgrzewaniem! W zasadzie możemy po prostu przyjąć, że ŻADEN sztuczny materiał nie powinien trafić do mikrofalówki. PP nadaje się do recyklingu, ale jest pod tym względem dość trudnym i wymagającym materiałem.

Polistyren albo po prostu styropian. Najczęściej możemy go spotkać pod postacią plastikowych opakowań, sztućców czy pokrywek na kubki. Tutaj zaczynają się problemy. Pod wpływem ciepła np. parującej herbaty dotykającej takiej pokrywki, do naszego napoju przedostają się szkodliwe toksyny, np. BPA, które negatywnie wpływa na chociażby naszą gospodarkę hormonalną.

Dlatego jeśli będziecie zamawiali w kawiarni kawę na wynos, przemyślcie dwa razy, czy potrzebujecie do niej plastikowej przykrywki (a najlepiej weźcie ze sobą swój wielorazowy kubek!). Dodatkowo styropian przez swoją "lekkość" bardzo negatywnie wpływa na środowisko, ponieważ łatwo pęka i tym samym staje się łatwym "pożywieniem" dla zwierząt. Poza tym nie można go recyklingować.

Tutaj znajdziemy przeróżne produkty od plastikowych płyt CD i DVD, po butelki dla niemowląt. Jak możecie się domyślić, nie jest to najlepszy rodzaj plastiku pod wieloma względami. Ta mieszkanka tworzyw sprawia, że nie da się go recyklingować.

Dodatkowo te produkty bardzo często zawierają BPA, czyli szkodliwy związek negatywnie wpływający na nasze zdrowie. Szerzej pisaliśmy o nim tutaj. Dlatego też trzeba bardzo uważać z wystawianiem tych produktów na działanie wysokich temperatur.

Gdy odkryto, że BPA jest produktem szkodliwym, zaczęto go wycofywać, a na produktach pojawiło się oznaczenie "bez BPA". To jednak nie oznacza, że taki produkt jest wolny od substancji negatywnie wpływających na naszą gospodarkę hormonalną (EDC).

Jest jeszcze coś takiego jak BPS, czyli substancja podobna do BPA, którą znajdziecie np. w papierze paragonowym. Wciąż niestety nie wiemy, jak dokładnie wpływa on na nasz organizm, ale niektóre badania wskazują, że może być jeszcze bardziej szkodliwy niż BPA. Tutaj też jednak, podobnie jak kiedyś w związku z BPA, musimy poczekać na dalszy rozwój badań.

Jeszcze bardziej skomplikowana jest sprawa z Tritanem. Na stronie Eastman Chemical Company, która specjalizuje się w produkcji tego materiału i w dużym stopniu go rozpowszechniła, możemy przeczytać, że jest on odporny na uderzenia, wytrzymały, a do tego nie zawiera BPA i jest nieszkodliwy dla zdrowia.

Poza tym może pochwalić się też specjalnym certyfikatem GREENGUARD Indoor Air Quality Certified®, który gwarantuje, że produkt spełnia jedne z najbardziej rygorystycznych i kompleksowych standardów na świecie w zakresie niskiej emisji lotnych związków organicznych do powietrza w pomieszczeniach.

Badania zlecone przez Eastman’a wskazywały, że produkt jest bezpieczny dla naszego zdrowia, jednak jeden z naukowców, profesor neurobiologii z University of Texas George Bittner, w swoich testach wykazał, że jeden ze składników Tritanu jest bardziej estrogenny niż BPA. Jego badanie zdecydowanie zaprzeczają tym, które przeprowadziła firma, ale spór między tymi dwoma stronami, wciąż jest nierozwiązany.

Tutaj zajdziecie całą historię sporu.

Oficjalnie ciężko stwierdzić, że Tritan jest niebezpieczny, ale równie ciężko jest powiedzieć, że jest bezpieczny. To kolejny niepewny materiał, który wymaga dalszych badań. Lepiej jednak dla naszego zdrowia będzie unikać produktów wykonanych z tych tworzyw.

Podsumowując – unikajcie produktów oznaczonych siódemką i trójką, a postawcie na produkty oznaczone dwójką i piątką. Nie wkładajcie tworzyw sztucznych do mikrofalówki i nie podgrzewajcie ich. A przede wszystkim – segregujcie!