Młodzi Rosjanie boją się wojny? Wychodzą na ulicę, googlują "jak wyjechać z Rosji"

21 września Władimir Putin, prezydent Rosji, w orędziu do narodu ogłosił częściową mobilizację w związku z wojną w Ukrainie. W dekrecie ogłoszonym po wystąpieniu Putina wymienione są powody, dla których mężczyzna może uniknąć powołania do służby w wojsku. Wbrew pozorom nie ma ich zbyt wiele, co wywołało popłoch wśród części Rosjan w wieku poborowym.

Swoją decyzję Putin tłumaczył potrzebą rozprawienia się z "nazistami w Kijowie wspieranymi przez NATO". Powiedział, że podjął ją w celu "obrony ojczyzny" i "zapewnienia bezpieczeństwa obywatelom".

Jeszcze tego samego dnia na ulicach różnych miast Rosji wybuchły protesty. Ludzie skandowali m.in. "Nie dla wojny!" Zgłoszono dziesiątki aresztowań w całym kraju. Na zdjęciach, które przedostały się do zagranicznych mediów, widzimy rzesze głównie bardzo młodych ludzi, którzy skandują antywojenne i wolnościowe hasła.

- To reakcja głównie młodych Rosjan na zagrożenie i dyskomfort, jakie odczuwają przez potencjalne wysłanie na front. Gdyby ich protesty miały wymiar protestów przeciw wojnie czy przeciwko masowym zbrodniom, wyszliby na ulice wcześniej - twierdzi dr Łukasz Adamski, analityk i wicedyrektor Centrum Mieroszewskiego, w rozmowie z portalem "Wiadomości WP". Ekspert przyznał, że na samym początku inwazji Rosji na Ukrainę w Rosji także pojawiały się manifestacje i przejawy niezadowolenia z rosyjskiej agresji na sąsiada.

- Ale kiedy władze zaostrzyły prawo, Rosja stała się państwem totalitarnym, kiedy Ukraińcy byli masowo mordowani, wtedy protestów nie było - mówi "Wirtualnej Polsce" dr Adamski i dodaje:

- Znacząco bardziej efektywne byłoby podpalenie komisariatów wojskowych albo prowadzenie działalności podziemnej, a nie - wychodzenie na ulice, gdzie totalitarny reżim wyłapie wszystkich jak kaczki. Dobrze, że jest potencjał protestu, ale Rosja jest państwem tak zorganizowanym, że protesty, które polegają na emocjonalnym wyjściu na ulicę, bez kierownictwa, bez rozważenia, na ile takie akcje są sensowne, nie przynoszą efektu.

W tym samym czasie hakerzy z grupy Anonymous udostępnili wykres, który pokazał skok zapytań w Google. Okazało się, że nagle rosyjscy internauci zaczęli wyszukiwać takie frazy, jak np. "jak opuścić Rosję", "uchylanie się od wojska". W warunkach totalitarnych ucieczka z Rosji wydaje się sensowniejsza niż próba uchylania się od służby na jej terenie, czy działania opozycyjne wobec polityki Putina.

Także 21 września pojawiły się informacje o młodych Rosjanach, którzy ustawiają się w kolejce na granicy rosyjsko - fińskiej. W social mediach pojawiły się nawet zdjęcia kolejek samochodów czekających na wjazd do Finlandii, która - w przeciwieństwie do Litwy, Łotwy, Estonii i Polski - nie wprowadziła zakazu wjazdu dla Rosjan. Informację o tym, że po ogłoszeniu mobilizacji Rosjanie zaczęli szturmować granicę z Finlandią, zdementował jednak Ville Cantell z fińskiego MSZ. Na Twitterze napisał: "Krążące informacje o długich kolejkach na granicy między Rosją a Finlandią są nieprawdziwe. Sytuacja na granicy jest normalna. Filmy nie przedstawiają aktualnej sytuacji".

Mimo to fińska straż graniczna jest przygotowana na większy niż do tej pory ruch na rosyjskiej granicy. Bo choć fińskie MSZ nie odnotowało zwiększonego napływu Rosjan po ogłoszonej mobilizacji, nie znaczy, że nie ma go wcale. Chcących dostać się do Finlandii z Rosji jest więcej zwłaszcza po zaostrzeniu przepisów granicznych przez inne kraje Bałtyckie.

21 września fiński dziennik "Iltalehti" podał, że w pierwszych dwóch dniach zmian tych przepisów - czyli 19 i 20 września - fińskie przejścia przekroczyło łącznie ok. 6,5 tys. Rosjan, z czego ok. 30 proc. na podstawie wiz turystycznych.

22 września Błażej Poboży, wiceminister Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji , został zapytany na antenie Radia Zet, czy Polska przyjmie Rosjan chcących uciec przed obowiązkowym poborem do wojska i wysłaniem na front.

— Nie. Zaostrzyliśmy przepisy, w konsultacji z bałtyckimi sąsiadami. Przyjęto wspólne rozwiązanie, ograniczające możliwość przyjazdu Rosjan do Polski — przekazał wiceszef MSWiA. I dodał: - Wykluczono wszystkie możliwości przekroczenia granicy dla Rosjan, które wiązałyby się z działalnością kulturalną, gospodarczą, ekonomiczną, sportową. Obywatele państwa napastniczego nie powinni korzystać z przywilejów

Według dekretu, który w życie wszedł 21 września, zmobilizowani będą mieć status żołnierzy, odbywających służbę na mocy kontraktu. Ich służba może trwać nawet do całkowitego odwołania mobilizacji.

Z mobilizacji zwolnieni będą automatycznie:

- małoletni

- Obywatele cierpiący na zły stan zdrowia, potwierdzony nadaną kategorią wojskową

- odbywający karę pozbawienia wolności

O zwolnienie mogą, choć nie muszą, ubiegać się także pracownicy zakładów o charakterze obronno-przemysłowym.

Odmowa wstąpienia w szeregii armii będzie oznaczała popełnienie przestępstwa. W pierwszej kolejności do wojska mają być wcielani mężczyźni, którzy nie ukończyli 35. roku życia. Za dezercję grozi 10 lat, a za odmowę pójścia na front grozi do trzech lata pozbawienia wolności. Dobrowolne poddanie się przez żołnierza będzie traktowane w  jak przestępstwo, za które grozi 10 lat więzienia.