Matura z języka polskiego 2023. Petycja do CKE o pilne zmiany systemu oceniania

12 grudnia rano w szkołach w całej Polsce odbyły się próbne matury z języka polskiego. Tego samego dnia wieczorem grupa polonistów ogłosiła swój manifest. Domagają się przywrócenia "ludzkiej twarzy" systemowi oceniania matur.

Niedługo potem opublikowani petycję, która w ciągu kilkunastu godzin zebrała prawie trzy tys. podpisów. Jej adresatem jest Centralna Komisja Egzaminacyjna.

O kontrowersjach związanych z formułą matury z języka polskiego na 2023 rok pisaliśmy już nie raz. Problemem ma być znaczne rozszerzenie materiału wobec egzaminu zdawanego przez poprzednie roczniki, a także fakt, że o finalnych wymaganiach na maturze uczniowie dowiedzieli się dopiero pod koniec drugiej klasy. Zarówno uczniowie, jak i nauczyciele w rozmowie z Vibez.pl mówili, że to znacznie za późno, żeby przygotować się do niej w odpowiedni sposób. Zwłaszcza, że maturę w 2023 roku po raz pierwszy zdawać będą uczniowie kończący czteroletnie liceum.

Przyszłoroczni maturzyści napisali nawet list do ministra edukacji Przemysława Czarnka, w której opisali swoją edukację jako jeden wielki eksperyment i prosili o zwolnienie ich z matury ustnej z języka polskiego. Podnosili ciągłe reformy szkolnictwa i zmianę podstawy programowej, obciążenie nauką zdalną. - Niemal całe liceum spędziliśmy na nauce zdalnej, by gdy w końcu wróciliśmy do szkoły dowiedzieć się, że zmieniono zasady matury - mówił maturzysta z Łodzi w rozmowie z Vibez.pl.

Podobnego zdania było wielu nauczycieli języka polskiego, który w ostatnim czasie podnosić zaczęli także kwestie szkodliwego – ich zdaniem – systemu oceny matury z języka polskiego.

"Egzamin maturalny 2023 w formule zaproponowanej przez Centralną Komisję Egzaminacyjną stanowi niechlubne ukoronowanie trwającej od kilku lat deformy polskiego systemu edukacyjnego, jest także konsekwencją absurdalnej, anachronicznej podstawy programowej oraz złych wymagań egzaminacyjnych" - piszą w petycji do CKE nauczyciele.

Dalej podnoszą, że trudno oprzeć się wrażeniu, że matura z języka polskiego w 2023 roku była przygotowana w pośpiechu. Świadczyć mają o tym częste aktualizacje i aneksy do informatora, który finalnie o formie egzaminu poinformował przyszłorocznych maturzystów - ich zdaniem - za późno. "Osiągnięto tym samym chaos, z jakim nie mieliśmy do czynienia po roku 2001" - oceniają autorzy petycji.

Dalej odnoszą się do niekorzystnego i niesprawiedliwego – ich zdaniem – systemu oceniania matury z języka polskiego w formule 2023.

"Oto rolą egzaminatora będzie skrupulatne wyliczanie i odnotowywanie błędów ucznia, błędów, które – jak wszyscy wiemy – w sytuacji egzaminacyjnego stresu zdający popełnić musi. Kilkugodzinny wysiłek intelektualny młodego człowieka sprowadzony został do szeregu tabelek (broszura z wytycznymi dla egzaminatora liczy prawie 20 stron!), w których wyraźnie jest zaznaczone, ile punktów zdający straci za określoną liczbę błędów rzeczowych, językowych, interpunkcyjnych czy ortograficznych" - piszą w petycji. I dalej wyliczają:

"Oto uczeń, który napisze słabiutką pracę na wymaganych 300 słów (absolutne minimum) i popełni 8 błędów interpunkcyjnych oraz 4 błędy ortograficzne, otrzyma za interpunkcję i ortografię 0 punktów (zamiast 4 możliwych). Uczeń, który napisze erudycyjną pracę na 1300 słów i popełni tyle samo błędów, w powyższych kategoriach również otrzyma 0 punktów. Tak samo dzieje się w wypadku oceny języka. Niezależnie od długości pracy popełnienie więcej niż 18 błędów językowych będzie skutkowało otrzymaniem 0 pkt za język - niezależnie od jego erudycji. Im praca będzie dłuższa, tym bardziej wzrośnie ryzyko popełnienia przez zdającego kolejnych błędów językowych, a tym samym otrzymania niższej oceny za język (to kolejne kryterium i kolejna tabelka)".

Dalej autorzy petycji podnoszą, że kryteria zwartości merytorycznej wypracowania są "niejasne, nieczytelne, niespójne, uznaniowe, a w efekcie krzywdzące uczniów".

"Jak prawidłowo rozstrzygnąć, czy w pracy mamy do czynienia z argumentacją "bogatą", czy tylko "zadowalającą", a może jedynie "trafną"? I nie są to synonimy, do każdego z powyższych określeń egzaminator ma stosowne objaśnienia, definicje, wyjaśnienia. Dodatkowo, od sumy punktów osiągniętych w kategorii "Kompetencje literackie i kulturowe" egzaminator będzie odejmował punkty za błędy rzeczowe (na przykład za błąd w przywołanym nazwisku pisarza albo błąd w przywołanym przez ucznia cytacie, a każdy taki błąd to jeden punkt mniej)" - wyliczają.

Czego chcą poloniści? Natychmiastowych zmian w kryteriach oceniania matury z języka polskiego w formule na rok 2023. Piszą, że są do dyspozycji i chętnie wezmą ucział w konsultacjach. Chcą by systemowi oceniania przywrócono "ludzką twarz".

Autorami petycji są znani nauczyciele języka polskiego. To: Mariusz Dzierżawski, autor bloga" Belfer na zakręcie", Aleksandra Korczak, finalistka konkursu Nauczyciel Roku 2022, Paweł Lęcki, którzy w sieci działa pod własnym nazwiskiem, Dariusz Martynowicz, Nauczyciel Roku 2021, Wojciech Rzehak, w sieci znany jako Ponury Polonista.

Pod petycją może podpisać się każdy. Zrobicie to?