Sędzia użył ChatGPT do wydania wyroku. AI będzie sądzić ludzi?

Juan Manuel Padilla, sędzia w karaibskim mieście Cartagena w Kolumbii, zszokował wszystkich, gdy uzasadniając wyrok oznajmił, że w rozstrzygnięciu sprawy pomogła mu sztuczna inteligencja. Chodziło o sprawę dziecka z autyzmem i tego, czy ubezpieczyciel publiczny powinien pokryć wszystkie koszty leczenia.

Wyrok wydany przez sędziego Padilla uznawał w całości roszczenia przedstawicieli dziecka. Sędzia uznał, że kompleksowe leczenie i koszty transportu powinny być pokryte przez plan medyczny, ponieważ rodziców dziecka na to nie stać. O ile sam wyrok nie wywołał zamieszania, to uzasadnienie już tak. Zawierało ono bowiem wnioski z rozmowy sędziego ze sztuczną inteligencją, dokładnie programem ChatGPT.

O sprawie informuje "Guardian", który pisze, że wśród pytań, jakie sędzia zadał sztucznej inteligencji, było m.in. "Czy autystyczny nieletni jest zwolniony z opłat za swoje terapie?". ChatGPT nie miał wątpliwości, a jego zdanie pokryło się z ostateczną decyzją sędziego.

Sprawa wywołała w Kolumbii ożywioną dyskusję na temat używania sztucznej inteligencji do rozstrzygania sporów sądowych. Wielu sędziów było krytycznych wobec takie rozwiązania.

Cytowany przez "CBS New" prof. Juan David Gutierrez, ekspert w dziedzinie regulacji i zarządzania sztuczną inteligencją z Uniwersytetu Rosario, wyrazili niedowierzanie w związku z przyznaniem się sędziego do użycia sztucznej inteligencji. Tłumaczy, że ChatGPT podaje różne odpowiedzi na te same pytania.

CZYTAJ TAKŻE: Sztuczna inteligencja zdała egzamin lekarski. AI zastąpi lekarzy?

"Z pewnością nie jest odpowiedzialne ani etyczne używanie ChatGPT zgodnie z intencją sędziego w omawianym orzeczeniu" - napisał na Twitterze.

Broniący się sędzia podniósł, że nie zaufał sztucznej inteligenci bezkrytycznie, a jedynie skorzystał z jej pomocy. Swój wyrok oparł także na własnej analizie kolumbijskiego prawa i wcześniejszym orzecznictwe w podobnych sprawach. A przy okazji pokusił się o ciekawą refleksję.

Sędzia Padilla na antenie "Blue Radio" 31 stycznia przekonywał, że użycie sztucznej inteligenci w kolumbijskim sądownictwie mogłoby zacznie usprawnić system. Twierdził, że inteligencja mogłaby - mając dostęp do bazy danych z archiwalnymi wyrokami w różnych sprawach - podpowiadać rozwiązanie. Poza tym tego typu programy mogą być przydatne do "ułatwienia redagowania tekstów", ale "nie w celu zastąpienia" sędziów.

Zadając pytania aplikacji, nie przestajemy być sędziami, istotami myślącymi - mówi sędzia i przekonywał, że już w tym momencie ChatGPT jest w stanie wykonywać zadania, które normalnie świadczy sekretarz sądowy. Sztuczna inteligencja robi to – jego zdaniem - "w sposób zorganizowany, prosty i uporządkowany", który może "poprawić czas reakcji" sądów.

CZYTAJ TAKŻE: Biblię napisała sztuczna inteligencja? Tak twierdzi OpenAI

Głos w sprawie zabrał Octavio Tejeiro, sędzia Sądu Najwyższego Kolumbii, który w rozmowie z "Guardianem" przewiduje, że sztuczna inteligencja wywołała "moralną panikę w prawie". Jego zdaniem ludzie mogą obawiać się, że AI zastąpi sędziów i ostatecznie to technologia będzie sądzić ludzi. Twierdzi jednak, że narzędzie prawdopodobnie wkrótce stanie się akceptowane i powszechne.

- System sprawiedliwości powinien jak najlepiej wykorzystać technologię jako narzędzie, ale zawsze przy przestrzeganiu zasad etyki i biorąc pod uwagę, że administratorem sprawiedliwości jest ostatecznie człowiek - powiedział Tejeiro. - Musi być postrzegana jako instrument, który służy sędziemu do poprawy jego osądu. Nie możemy pozwolić, by narzędzie stało się ważniejsze od osoby - dodał. Tejeiro powiedział, że nie korzystał z ChatGPT, ale rozważy jego użycie w przyszłości.

Sam chatbot bardziej obawia się swojej nowej roli w systemie sprawiedliwości.

"Sędziowie nie powinni używać ChatGPT podczas orzekania w sprawach prawnych (...) Nie jest on substytutem wiedzy, doświadczenia i osądu ludzkiego sędziego" - odpowiedział na pytanie "Guardiana".

W 2022 roku Kolumbia zatwierdziła prawo, które mówi o tym, że pracownicy publiczni powinni używać technologii tam, gdzie to możliwe, aby ich praca była bardziej efektywna