Koniec z przebierańcami w reklamach produktów medycznych

Wszyscy kojarzymy typową reklamę produktu medycznego. Osoba w białym kitlu i z tytułem naukowym pokazuje do kamery jakiś produkt i rekomenduje zakup. Akcja rozgrywa się w gabinecie lekarskim lub aptece. Wątpliwe, by postać z reklamy była prawdziwym lekarzem. Zazwyczaj jest to aktor, który udaje osobę kompetentną, by komunikat sprawiał wrażenie wiarygodnego.

Jak podaje PAP, 1 stycznia 2023 roku zaczęły obowiązywać niektóre z przepisów nowelizowanej ustawy o wyrobach medycznych. Dokument dostosowuje polski rynek wyrobów medycznych do regulacji unijnych. Ustawa wprowadza zakaz udziału lekarzy, farmaceutów i aktorów wcielających się w zawody medyczne w spotach reklamowych lekarstw, suplementów i wyrobów medycznych.

Nowe regulacje wymuszają na reklamodawcach, by reklama wyrobu medycznego była sformułowana w sposób zrozumiały dla laika. Zapis ten dotyczy terminów medycznych i naukowych oraz przywoływania wyników badań naukowych, opinii specjalistów lub literatury specjalistycznej, skierowanych w reklamie do innych odbiorców niż laicy.

Nowelizowana ustawa zabrania wykorzystywania w reklamie wizerunku osób wykonujących zawody medyczne. Bohaterowie występujący w reklamie wyrobu medyczndgo nie będą mogli podać się za medyka lub przedstawiać produkt w sposób sugerujący wykonywanie zawodu lekarza, farmaceutki, pielęgniarki, ratownika medycznego i innych osób reprezentujących zawód medyczny. Podobny zakaz obowiązuje w odiesieniu do produktów leczniczych.

Reklama nie może bezpośrednio wzywać dzieci do zakupu, nakłaniać rodziców lub innych rodziców do zakupu reklamowanych produktów oraz dotyczyć wyrobów nieprzeznaczonych dla laików. Kary za złamanie nowych przepisów mogą sięgnąć nawet 2 mln złotych.

Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej Łukasz Jankowski pochwalił zmiany w prawie. Jego zdaniem reklamy wykorzystujące wizerunek lekarza to wprowadzanie w błąd obiorcy.

- To używanie autorytetu lekarza, udawanie lekarza dla celów komercyjnych, biznesowych. Tak nie powinno być. Powinniśmy mieć świadomość, że lekarz działa na naszą rzecz i dla naszego zdrowia, nie należy wykorzystywać wizerunku lekarza dla korzyści biznesowych czy finansowych. W związku z tym ten zakaz idzie w bardzo dobrym kierunku - powiedział PAP Jankowski.

Szef NRP przytoczył anegdotę, że w gabinecie lekarskim niektórzy pacjenci powoływali się na rekomendacje "doktora z reklamy". - To oznacza, że dla pacjenta nie było jasne, że w reklamie jest przebieraniec, aktor - powiedział PAP Jankowski.

Zmiany w prawie być może wpłyną na ilość sprzedawanych leków w Polsce. Z danych Narodowego Instytutu Leków wynika, że Polacy każdego roku trafiają do czołówki krajów europejskich pod względem spożycia leków i suplementów diety. Jak podaje portal portal.abczdrowie.pl, powołując się na agencję badawczą PEX Pharma Sequence, przez pierwsze cztery miesiące 2022 roku Polacy zostawili w aptekach 15 mld złotych. To o blisko 15 proc. więcej niż w analogicznym okresie w poprzednim roku.