Mount Everest stale rośnie? Badacze są zgodni

Najwyższy szczyt na Ziemi jest źródłem wielu marzeń, snów, ale także złamanych serc i zakończonych żyć. Szacuje się, że obecnie na zboczach góry znajduje się ponad 300 ciał śmiałków, którzy zginęli w drodze na szczyt lub wracając już do obozu. Mount Everest pochłonął także siedmiu Polaków, którzy zmarli w wyniku zejścia lawin oraz upadków. Mimo tego nie brakuje śmiałków, którzy stawiają wszystko na jedną kartę, aby zdobyć szczyt. Wśród nich był m.in. influencer Patec, który 31 maja 2024 r. stanął na najwyższym punkcie na całym świecie.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Okazuje się jednak, że himalaiści, którzy zdobyli Mount Everest w 1953 r., a więc podczas pierwszego wejścia na szczyt, byli niżej, niż osoby wspinające się na górę w 2024 r. Dlaczego? Badacze z University College London twierdzą, że Mount Everest rośnie nawet 2 mm rocznie. Jest to wynik działania rzeki Arun, która powoduje utratę masy lądowej w swoim dorzeczu znajdującym się 75 km od podnóży najwyższej góry na świecie. W rozmowie z "BBC" Adam Smith, współautor badania, tłumaczył: - To trochę jak zrzucenie ładunku ze statku. Statek staje się lżejszy i unosi się nieco wyżej. Podobnie, gdy skorupa ziemska staje się lżejsza… może unosić się trochę wyżej.

Badacze tłumaczą, że rzeka Arun przepływając przez Himalaje usuwa materiał, a dokładniej rzecz biorąc dno rzeki, ze skorupy ziemskiej. W efekcie zmniejsza się nacisk na płaszcz ziemi, który jest warstwą pod skorupą, dzięki czemu cienka skorupa ugina się i unosi do góry, podnosząc tym samym znajdujące się na niej szczyty. Efekt ten nosi nazwę "izostatycznego odbicia". Z badania opublikowanego w "Nature Geoscience" wynika, że dzięki tej sile unoszą się nie tylko Mount Everest, ale także czwarty i piąty najwyższy szczyt Ziemi, Lhotse i Makalu.

Dr Matthew Fox w wywiadzie dla "BBC" powiedział: - Mount Everest i jego sąsiadujące szczyty rosną, ponieważ izostatyczne odbicie podnosi je szybciej, niż erozja je niszczy. Dzięki instrumentom GPS widzimy, że rosną o około dwa milimetry rocznie, a teraz mamy lepsze zrozumienie tego, co to napędza.

Dr Xu Han z Uniwersytetu Geonauk w Chinach, główny autor badania, dodaje: - Zmieniająca się wysokość Mount Everestu naprawdę podkreśla dynamiczny charakter powierzchni Ziemi. Interakcja między erozją rzeki Arun a naciskiem płaszcza Ziemi daje Mount Everestowi dodatkowy impuls, podnosząc go wyżej, niż byłby w przeciwnym razie.

Profesor Hugh Sinclair ze Szkoły Geonauk na Uniwersytecie w Edynburgu ma pewne wątpliwości co do badania swoich kolegów po fachu. Naukowiec przyznał, że wnioski płynące z przeprowadzonej analizy są obiecujące, jednak trudno jest jednoznacznie ocenić wpływ erozji rzeki na podnoszenie się powierzchni Ziemi. Badacz tłumaczył: - Po pierwsze, przewidywanie erozji rzek w tak dużych zlewniach w odpowiedzi na przechwycenie wód (przejęcie jednej rzeki lub jeziora przez inną rzekę) jest wyzwaniem.

Sinclair dodał, że "odległość, na jaką góry podnoszą się od punktu intensywnej, lokalnej erozji, jest niezwykle trudna do przewidzenia": - Jednak nawet biorąc pod uwagę te zastrzeżenia, możliwość, że część wyjątkowej wysokości Everestu jest związana z rzeką, stanowi ekscytującą perspektywę.

Naukowcy odpowiedzialni za badanie przyznali, że wątpliwości profesora Sinclaira są zasadne.

Źródło: "BBC"