Młodzi na rynku pracy w Unii Europejskiej

Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej ze środków Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Kryzys finansowy z lat 2008-2009, pandemia COVID-19, wybuch wojny w Ukrainie, gwałtowny rozwój sztucznej inteligencji. To tylko wybrane przełomowe wydarzenia i procesy, które miały wpływ na rynek pracy. W tak szybko zmieniającej się rzeczywistości dużym wyzwaniem jest opanowanie kompetencji pożądanych przez pracodawcę. Na szczęście osoby poniżej 30. roku życia mają możliwość skorzystania z różnorodnego wsparcia unijnego.

Niebagatelny wpływ na wsparcie młodych miał Program Wiedza Edukacja Rozwój. Jego wartość to ponad 5 mld euro, z czego ponad 2 mld euro zostało przeznaczonych dla osób młodych. Środki pomogły poprawić jakość kształcenia w szkole i na uniwersytetach, a także podnieść poziom rynku pracy w Polsce. Efekty programu można długo wymieniać. To m.in.

• niemal 110 tys. studentów, którzy opanowali kompetencje w obszarach istotnych dla gospodarki i rozwoju kraju,
• otwarcie kierunku studiów "Technologie Kosmiczne i Satelitarne" na Politechnice Gdańskiej,
• blisko 85 tys. młodych osób do 30. roku życia, którzy założyli działalność gospodarczą.

Aktywizacja osób młodych jest ważna także w obecnym rozdaniu funduszy unijnych. Programy m.in. dla osób młodych pojawiają się w Programie Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego czy w programach regionalnych w poszczególnych województwach. Duże znaczenie w tych funduszach ma też wsparcie edukacji - w tym jej dopasowanie do potrzeb rynku pracy.

Uczelnie wykorzystują unijne wsparcie, by kształcić młodych podopiecznych z myślą o branżach kluczowych dla polskiej gospodarki. Projekt kształcenia na potrzeby branż kluczowych realizuje choćby Politechnika Łódzka, gdzie środki unijne zostaną przeznaczone na podniesienie jakości kształcenia na kierunku "energetyka odnawialna i transport". W efekcie 185 uczestników programu będzie miało szansę podnieść swoje kompetencje, by w większym stopniu odpowiadać wyzwaniom współczesnego świata.

Projekty związane z doskonaleniem jakości kształcenia, tak aby odpowiadać potrzebom gospodarki, realizują także m.in. Politechnika Gdańska ("Studia 5.0. Programy studiów dla kluczowych branż krajowego przemysłu"), Akademia Górnicz-Hutnicza ("KOMpetencje, PASja - Akademia nowoczesnych profesjonalistów AGH"), Uniwersytet Jagielloński ("Key to the future - Kompleksowy program rozwoju kształcenia na potrzeby branż kluczowych UJ") i wiele innych znanych uczelni w Polsce.

Kolejną z inicjatyw na rzecz wsparcia młodych na rynku pracy są "Gwarancje dla młodzieży". Jest to szereg działań i postulatów, które Komisja Europejska podjęła w reakcji na coraz wyższy poziom bezrobocia ludzi młodych w Europie, nasilony kryzysem gospodarczym z lat 2008-2009. Cel programu to pomoc młodym ludziom w wieku do 25 lat, którzy nie mają zatrudnienia, nie uczestniczą w kształceniu czy szkoleniu, aby znaleźli dobrą pracę, edukację, odbyli praktyki czy staż.

Polska realizowała pierwszą edycję "Gwarancji dla młodzieży" w latach 2014-2021. Młodzi ludzie mogli uzyskać pomoc w urzędach pracy, Ochotniczych Hufcach Pracy, projektach wyłonionych w konkursach na szczeblu centralnym i regionalnym oraz programie pożyczkowym na pierwszy biznes. Z pomocy skorzystało ponad 5,5 mln młodych ludzi. Największą popularnością cieszyło się doradztwo zawodowe organizowane przez PUP, które przyciągnęło ok. 5,4 mln chętnych. Wsparcie w ramach "Gwarancji dla młodzieży" jest kontynuowane w ramach budżetu na lata 2021-2027. Działania mają być dostosowane do współczesnych wyzwań, takich jak sytuacja po pandemii, cyfryzacja czy transformacja ekologiczna.

Wsparcie skierowane jest do osób w wieku 15-29 lat, które należą do "Grupy NEET", czyli nie kształcą się, nie szkolą i nie pracują. Gwarancje dla młodzieży mają zapewnić tym osobom dobrej jakości ofertę zatrudnienia, dalszego kształcenia, przyuczenia do zawodu, stażu, inną formę pomocy prowadzącą do aktywizacji zawodowej lub podjęcia działalności gospodarczej w ciągu czterech miesięcy od momentu utraty pracy lub zakończenia kształcenia. O wsparcie można się ubiegać w powiatowych urzędach pracy, Ochotniczych Hufcach Pracy, Banku Gospodarstwa Krajowego oraz partnerach rynku pracy realizujących projekty dofinansowane ze środków UE.

Studia cieszą się dużą popularnością w Polsce. Wielu młodych wykorzystuje czas nauki na uczelni wyższej, aby nawiązywać kontakty zawodowe, zdobywać doświadczenie oraz kluczowe kompetencje na rynku pracy. Naprzeciw tym potrzebom od lat wychodzi program Erasmus+, który umożliwia wymianę studencką między wieloma europejskimi krajami. Jest to niepowtarzalna okazja na usamodzielnienie się, rozwój umiejętności językowych oraz naukę w międzynarodowym środowisku.

W ciągu dwóch dekad od wejścia Polski do Unii Europejskiej z programu Erasmus skorzystało 266 tys. polskich studentów. "Moja największa przygoda życia nie byłaby możliwa, gdyby nie członkostwo Polski w UE i program Erasmus. Wyjazd za granicę dał mi mnóstwo możliwości, poszerzył horyzonty językowe i naukowe" - mówiła Karolina, która wyjechała na wymianę studencką do Francji i Szwajcarii. Jej słowa wybrzmiały podczas konferencji prasowej z okazji 20-lecia programu Erasmus w Polsce.

Program Erasmus wychodzi naprzeciw potrzebom nie tylko studentów, ale i młodych przedsiębiorców. Osoby, które dopiero stawiają pierwsze kroki z własną działalnością lub marzą o otworzeniu swojego biznesu, mogą wyjechać do innego kraju, aby czerpać wiedzę i doświadczenie od firm z ugruntowaną pozycją w innym kraju. Co więcej, w czasie pobytu za granicą młody przedsiębiorca może otrzymywać wsparcie finansowe w wysokości od 530 do 1100 euro. W ramach inicjatywy Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości dysponuje budżetem ponad 477 tys. euro dla młodych przedsiębiorców na lata 2023-2027.

Nabór dla przedsiębiorców jest cały czas otwarty. Wnioski można składać do 31 stycznia 2027 r. za pośrednictwem formularza na stronie PARP. Warto zapoznać się z możliwościami, które daje ten program, bo może to być niepowtarzalna okazja do rozwoju twojego biznesu.

Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej ze środków Funduszu Rozwoju Regionalnego.