Fundusze unijne a problemy szkół

Problemy polskiej szkoły to temat, który może przyprawić o ból głowy niejednego eksperta czy ministra edukacji. Kluczowe wyzwania w ostatnich latach dotyczą spadku jakości kształcenia, pogłębiania się nierówności edukacyjnych oraz pogarszania kondycji psychofizycznej uczniów i nauczycieli.

Raporty wykazują, że uczniowie mają braki w umiejętnościach cyfrowych, kompetencjach pracy z tekstem, nie są samodzielni w nauce oraz są przeładowani materiałem. Dużym wyzwaniem jest edukacja włączająca młodzież z Ukrainy. Palącym kryzysem są też braki kadrowe - na początku roku szkolnego 2024/25 na stronie MEN było 4 tys. ofert pracy dla nauczycieli. Sytuacja sprzyja pogłębianiu się nierówności między uczniami z ubogich i zamożnych rodzin.

Odpowiedzią Unii Europejskiej na wyzwania, przed którymi stoi nasz kraj, jest Krajowy Plan Odbudowy. W dużym skrócie jest to 270 mld zł, które otrzyma Polska, aby dokonać istotnych reform i inwestycji. Część środków pomoże w rozwoju szkolnictwa i różnych obszarów edukacji.

Wsparcie ze środków KPO zostało udzielone takim obszarom edukacji jak:

• Cyfryzacja edukacji - obejmuje: doposażenie 100 tys. sal lekcyjnych w dostęp do internetu bezprzewodowego, wydanie ponad pół miliona komputerów przenośnych dla nauczycieli i 735 tys. laptopów dla uczniów, sfinansowanie "Laboratoriów AI" w 12 tys. szkół oraz Laboratoriów STEM (związanych z naukami przyrodniczymi, technologią, inżynierią, matematyką) w 4 tys. szkół średnich.
• Termomodernizacja szkół i placówek oświatowych - efekty tych działań są widoczne już dla wielu uczniów i nauczycieli. W ramach wsparcia sfinansowano bowiem modernizację energetyczną 250 budynków placówek oświatowych.

Informację o aktualnych naborach po wsparcie unijne można znaleźć bezpośrednio na stronie KPO w zakładce "Sięgnij po wsparcie". Fundusze związane z edukacją są dostępne głównie dla samorządów, które prowadzą szkoły. Pieniądze na sprzęt komputerowy otrzymują jednak bezpośrednio nauczyciele. Uczniowie skorzystają zarówno na rozwoju placówek, jak i bezpośrednio - będą mogli używać przenośne komputery kupione przez szkołę w domach.

Polscy uczniowie i nauczyciele mogą liczyć też na wsparcie z Funduszy Europejskich. W serwisie zarządzanym przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej znajdują się aktualne i planowane nabory. Są to różnorodne projekty z zakresu wyrównywania szans edukacyjnych, rozwoju kompetencji cyfrowych, edukacji włączającej czy wsparcia dla nauczycieli.

Przykładowo o dofinansowanie mogą się ubiegać szkoły w zakresie kształcenia ogólnego. Oznacza to m.in. podnoszenie kompetencji nauczycieli, rozwijanie umiejętności i zainteresowań uczniów, edukację prozdrowotną, działania mające na celu podniesienie jakości edukacji z wykorzystaniem nowoczesnych technologii. W pierwszej kolejności pod uwagę będą brane placówki z obszarów wiejskich oraz takie, które osiągają niższe wyniki z egzaminów. Taki konkurs jest zaplanowany m.in. w programie regionalnym województwa podlaskiego. Samorządy i inne instytucje prowadzące szkoły mogą składać wnioski do 19 listopada.

Innym interesującym konkursem, tym razem w programie regionalnym dla Mazowsza, jest nabór wniosków na wzmocnienie kompetencji uczniów. Dzięki tym środkom uczniowie otrzymają usługi asystenckie, powstaną programy dla uczniów i rodziców, aby przygotować ich do wspólnej edukacji z kolegami, mającymi specjalne potrzeby edukacyjne. Dofinansowane projekty będą zakładać też działania skierowane do uczniów, którzy doświadczają ubóstwa czy ograniczeń w związku z przynależnością do mniejszości narodowościowych czy etnicznych, są dziećmi migrantów lub mają szczególne zdolności. Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych przyjmuje wnioski do 15 listopada. W jednym konkursie mogą aplikować szkoły z Warszawy i okolic, a w drugim - z pozostałej części województwa mazowieckiego.

Unijne wsparcie przyczyni się do zmniejszenia nierówności edukacyjnych, podniesienia poziomu szkolnictwa, a także wyposażenia uczniów w brakujące kompetencje. Jeśli masz pomysł na projekt dla swojej szkoły, zapoznaj się z treściami na Portalu Funduszy Europejskich lub skontaktuj się z Punktem Informacyjnym.

Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej ze środków Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Źródła:

nik.gov.pl

cyfrowapolska.org

funduszeeuropejskie.gov.pl