Słabe wyniki ósmoklasistów z egzaminu matematyki. Co jest przyczyną? [OPINIA]

Po opublikowaniu 3 lipca wyników egzaminu ósmoklasisty przez Państwową Komisję Egzaminacyjną okazało się, że rezultaty z języka polskiego i języków obcych są wyższe niż z matematyki. Średnie osiągnięcia uczniów przedstawiają się następująco:

• matematyka - 53 proc.
• język polski - 66 proc.
• język angielski - 66 proc.
• język niemiecki - 53 proc.
• język rosyjski - 68 proc.
• język francuski - 82 proc.
• język hiszpański - 69 proc.
• język włoski - 69 proc.

Można by powielić stereotyp, że matematyka jest trudniejsza niż języki, ale nie do końca pozwala na to rozkład ocen wśród uczniów.

Oceny z języka polskiego układają się w sposób przewidywalny. Najwięcej jest średnich wyników, mniej bardzo niskich i bardzo wysokich. Tak zazwyczaj rozkładają się jakiekolwiek dane w społeczeństwie. Za to wykres rozkładu ocen z matematyki może budzić duże zdziwienie. Jest w nim zarówno dużo ocen skrajnie niskich, jak i nadspodziewana liczba wyników bardzo wysokich.

Powody są najprawdopodobniej dwa. Po pierwsze, pojawia się dużo głosów twierdzących, że tegoroczny egzamin był łatwy. Uczniowie, którzy przy trudniejszym egzaminie mieliby wynik średni, w łatwym osiągnęli wyższe wyniki. Poziom trudności egzaminu został obniżony już w 2022 r., po tym jak rok wcześniej ósmoklasiści "nie zdali" matematyki, uzyskując średni wynik 47 proc.

Jeśli jednak egzamin był tak łatwy, z czego wynika utrzymujący się na tym samym poziomie od lat odsetek niskich wyników? Zastawiała się nad tym na Twitterze m.in. dziennikarka Anna Wittenberg z portalu gazetaprawna.pl. W artykule, który ukazał się 4 lipca, dochodzi do wniosku, że taki rozkład wyników świadczy o pogłębiających się nierównościach społecznych w dostępie do edukacji.

Do podobnych konkluzji dochodzi na polityka.pl Dariusz Chętkowski. Pisze o tym, że powodem zarówno ogólnie niskiego poziomu ósmoklasistów z matematyki, jak i nienaturalnej ilości wyników niskich i wysokich jest brak nauczycieli matematyki w podstawówkach. Powodem są niskie zarobki matematyczek i matematyków oraz fakt, że na korepetycjach można zarobić trzy razy więcej niż ucząc w szkole.

Żeby opanować materiał z matematyki, trzeba ją zrozumieć, a żeby ją zrozumieć, potrzebujemy kogoś, kto będzie nam tłumaczył kolejne "etapy", upewniając się, że wcześniejszy materiał mamy opanowany. Jeśli wypadnie się z tego cyklu, bardzo trudne - aż po niemożliwe - jest robienie kolejnych kroków.

Inaczej niż w przypadku języka polskiego, gdzie braki w znajomości jednej lektury nie uniemożliwiają bycia ekspertem od kolejnej. Podobnie w językach obcych, nie trzeba znać perfekcyjnie wszystkich czasów, żeby swobodnie się porozumiewać. Ba, w języku potocznym używa się często dużo mniejszego zakresu gramatyki niż w literackim, którego uczymy się w szkole.

Przed uczniem, który "wypadnie" z rozumienia matematyki, są dwie drogi. Albo rodzice będą mogli pozwolić sobie na zatrudnienie korepetytora, który będzie tłumaczył przedmiot cierpliwie i indywidualnie, albo nie będzie ich na to stać czy nawet nie będą wierzyć, że może to pomóc ich "nie dość zdolnemu" dziecku i problem będzie się pogłębiał. Najprawdopodobniej taką sytuację przedstawia wykres wyników tegorocznych egzaminów.