Polska "wraca do Europy"? Decydująca rola najmłodszych wyborców

15 października więcej Polek i Polaków niż kiedykolwiek od czasu pierwszych demokratycznych wyborów w 1989 roku pospieszyło do urn oddać swój głos. Frekwencja wyniosła imponujące 74,4 proc. Dla porównania w wyborach parlamentarnych w 2019 r. było to tylko 61,7 proc.

Zwłaszcza wśród Polek nastąpiła silniejsza niż zazwyczaj mobilizacja. Prawa kobiet, w tym dostęp do aborcji były wymieniane w exit poll, jako drugi powód wśród decydujących o tym, przy którym nazwisku głosujący stawiali krzyżyk. Ta kwestia była tak ważna, jak bezpieczeństwo państwa. Jest to tym bardziej wymowne, że za naszą wschodnią granicą, w Ukrainie, wciąż toczy się wojna z Rosją.

Niezależni międzynarodowi obserwatorzy stwierdzili, że ramy prawne okazały się wystarczające do przeprowadzenia demokratycznych wyborów. Podkreślali jednak, że m.in. dzięki zniekształconym i otwarcie stronniczym relacjom publicznej telewizji, partia rządząca miała przewagę nad pozostałymi.

Rządzące PiS dostało największą ilość głosów - 35,38 proc. Jednak, także ze względu na bezpardonowe i brutalne komunikaty w kierunku wszystkich partii opozycyjnych i ich wyborców w czasie kampanii, ugrupowanie nie ma zdolności koalicyjnej.

Nowy rząd utworzą najprawdopodobniej centroprawicowe Koalicja Obywatelska i Trzecia Droga oraz liberalna Lewica. Wspólnie zdobyły 248 z 460 miejsc w Sejmie. To szansa dla Polski na odejście po ośmiu latach od skrajnie konserwatywnej, eurosceptycznej i oderwanej od współczesności retoryki.

Wiele mówi się o tym, że te wybory wygrali młodzi ludzie. Zarówno jeśli chodzi o liczby, jaki i symbolikę. Frekwencja w grupie 18-29 lat wyniosła niemal 70 proc. W 2019 r. w wyborach wzięło udział tylko 46,4 proc. najmłodszych wyborców. W tej grupie wiekowej rozkład głosów był również drastycznie różny, niż ogólny.

Pisaliśmy już o tym, że spolaryzowana Polska polityka, od wielu lat oparta na coraz bardziej agresywnej rywalizacji dwóch największych partii, jest dla młodych osób wchodzących w dorosłe życie frustrująca, niezrozumiała i niepoważna. Większość w tej grupie zagłosowała na Koalicję Obywatelską z motywacją odsunięcia od władzy uwsteczniającego kraj PiS.

Jednak aż 51 proc. głosów najmłodszych uprawnionych dostały partie spoza duopolu PiS-KO. Drugie miejsce w tej grupie zdobyła liberalna Lewica, która mimo, że w kontekście europejskim jest partią centrolewicową, w obciążonej sowieckim komunizmem Polsce często bywa oskarżana o skrajność światopoglądową.

Z kolei wśród młodych mężczyzn wielu głosuje na Konfederację, która w świetle norm europejskich jest ugrupowaniem nacjonalistycznym i skrajnie konserwatywnym. Wśród ogółu głosujących ta partia zdobyła jednak jedynie 7,16 proc.

Przed nowym rządem stoi trudne zadanie wyciszenia skrajnych emocji, na których była uprawiana polityka przez ostatnie lata. Jeśli okaże się to zbyt trudnym zadaniem, polaryzacja w społeczeństwie może narastać i rozwijać coraz bardziej skrajne postaci. Młodzi ludzie czekają na to, żeby politycy zajęli się ich problemami, zamiast zajmować się głównie sobą nawzajem.