MEiN pomoże w przeszkoleniu nauczycieli etyki. Ale tylko na uczelniach związanych z katolicyzmem

Jak podaje CBOS, odsetek uczniów uczęszczających na lekcje religii systematycznie spada. W 2010 r. 93 proc. badanych nastolatków uczestniczyło w lekcjach religii, w 2018 r. 70 proc., a w r. 2021 już tylko 54 proc. Niechodzenie na religię jest szczególnie popularne wśród uczniów szkół średnich, zwłaszcza tych z dużych miast. Jak w październiku rok temu pisała Wyborcza, z religii – w minionym roku szkolnym 2021/2022 - zrezygnowało niemal 70 proc. licealistów z Łodzi. Jeszcze więcej w technikach i szkołach branżowych. Tu na katechezę nie chodziło aż 78,2 proc.

Obecnie uczniowie, a właściwie ich rodzice, mają do wyboru cztery opcje. Mogą zapisać dziecko tylko na lekcje religii, tylko na lekcje etyki, na obydwa te przedmioty lub na żaden z nich. To ma się zmienić od przyszłego roku szkolnego, choć na razie to tylko plany MEiN-u, które zakładają, że jeśli uczniowie będą mieli obowiązek uczestnictwa w religii lub etyce. Nie będzie opcji, by zrezygnowali z obydwu tych przedmiotów.

- Wybór niczego oznacza osłabienie wychowawczej funkcji szkoły, a szkoła ma funkcję wychowawczą, służebną wobec funkcji wychowawczej rodziny, ale jednak konieczną. I dlatego jeśli ktoś nie wybiera religii, będzie musiał wybrać etykę - tłumaczył reformę Przemysław Czarnek, minister edukacji, cytowany przez portal gazeta.pl.

Przypomnijmy, że religia, a właściwie katecheza rzymsko-katolicka, trafiła do polskich szkół w 1992 roku na mocy konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą. Uzgodnienie mówiło nie tylko o szkołach, ale i przedszkolach. To wtedy ustalono, że za finansowanie lekcji płacić będzie nie Kościół, a państwo. Według wyliczeń inicjatywy "Świecka Szkoła" z 2021 roku, samorządy w Polsce wydają na ten cel rocznie ok. 1,1 mld. zł.

Niewierzący uczniowie, czy ci innego wyznania - o ile ich związek wyznaniowy nie zorganizuje w szkole swoich zajęć - mieli chodzić na lekcje etyki. Ustalono także, że religia ma - w miarę możliwości szkoły - odbywać się na pierwszych lub ostatnich lekcjach, aby nie zaburzać planu dnia uczniów, którzy w niej nie uczestniczą. Efekt był taki, że w wielu szkołach uczniowie wypisywali się z religii by skrócić sobie zajęcia. Jednocześnie były placówki, gdzie lekcji etyki nie organizowano, bo nie było ich na stać na zatrudnienie nauczyciela dla kilku uczniów.

Innym problemem jest pogłębiający się kryzys kadrowy w polskich szkołach. Placówki w całej Polsce zmagają się z wysoką liczbą wakatów.

Ponieważ od przyszłego roku nieuczestniczący na katechezę rzymskokatolicką mają jednak wybrać etykę, dyrektorzy muszą znaleźć nauczycieli. Z pomocą przyszedł MEiN, gdzie stworzono właśnie projekt finansowania studiów podyplomowych dla nauczycieli, którzy będą chcieli zdobyć uprawnienia do nauczania etyki. W programie wskazano uczelnie, na których tego rodzaju studia będzie można realizować. "Wszystkie placówki mają charakter katolicki" - zauważa dziennikarz portalu eska.pl Należą do nich:

Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Chełmie,

Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego,

Collegium Intermarium (wykładają tam specjaliści Ordo Iuris)

Akademia Ignatianum w Krakowie,

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie,

Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu (uczelnia ojca Tadeusza Rydzyka),

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie.

- MEiN zachęca więc dyrektorów szkół do stworzenia sytuacji, w której do wyboru mamy: wysłać dziecko na katechezę lub wysłać dziecko na etykę, której będzie uczył nauczyciel, który kurs ukończył na uczelni mającej silne związki z katolicyzmem. To po HiT-cie kolejny krok na ideologizację polskiej szkoły - twierdzi Joanna Meksa, nauczycielka historii i etyki z Łodzi. - Czyli w wielu szkołach religia będzie nieobowiązkowa tylko na niby. Jakby w Polsce nie było innych uczelni, które mogą się pochwalić znakomitą kadrą na wydziałach filozoficznych. Jestem ciekawa, co było kryterium wyboru tych uczelni – dodaje.

Nauczycielka mówi, że gdy kilka lat temu w szkole, w której wtedy pracowała, zaszła potrzeba zatrudnienia nauczyciela etyki, dyrektorka zaproponowała, że pokryje ze środków szkoły połowę kosztów studiów podyplomowych.

- Czy dziś by tak postąpiła? Nie wiem - mówi Meksa.

Dyrektorzy nie muszą oczywiście korzystać wyłącznie z pracy nauczycieli, którzy ukończyli studia podyplomowe na uczelniach wymienianych przez MEiN. Ale to właśnie na nich MEiN będzie je finansować.