Czy w szkołach powinny być obowiązkowe zajęcia o kryzysie klimatycznym?

"The Guardian" informuje, że Uniwersytet Barceloński wprowadza obowiązkowy kurs o kryzysie klimatycznym. Każdy student chcący zaliczyć rok będzie musiał uczęszczać na takie zajęcia. Władze uczelni zgodziły się spełnić żądania aktywistów, którzy strajkowali przez cały tydzień. Od 2024 r. każdy student będzie musiał odbyć kurs na temat ekologii i zmian klimatu. Do tego czasu kadra zostanie odpowiednio przeszkolona. W jej skład wejdą eksperci i naukowcy, w większości nominowani przez aktywistów. Jest to pierwszy taki przypadek na świecie.

Czy taka zmiana jest możliwa tylko za granicą? W Polsce daleko nam do przełomowych działań. Mimo to Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich poparła pomysł, by wprowadzić kurs z ekologii na wszystkich polskich uczelniach i na wszystkich kierunkach. To zasługa naukowców z Uniwersytetu Śląskiego, którzy wyszli z inicjatywą.

Młodzieżowy Strajk Klimatyczny od dłuższego czasu domaga się wprowadzenia do polskich szkół zajęć o ekologii i klimacie. Jest to jeden z głównych postulatów ruchu. Zdaniem aktywistów niezbędne jest, aby uczniowie mieli wiedzę naukową na temat postępującego kryzysu, a także byli świadomi polskiej polityki klimatycznej, która, nie oszukujmy się, pozostawia wiele do życzenia.

Jeden z postulatów MSK brzmi: "Domagamy się zawarcia kompleksowej i aktualnej wiedzy o mechanizmach kryzysu klimatycznego w podstawie programowej na wszystkich szczeblach edukacji, przy zapewnieniu kadrze nauczycielskiej obowiązkowych szkoleń w tym zakresie. Jednocześnie edukację klimatyczną w pełnym zakresie swoich kompetencji powinny zapewniać samorządy lokalne".

W 2021 roku rząd Włoch jako pierwszy na świecie wydał decyzję o wprowadzeniu obowiązkowych lekcji dotyczących zmian klimatu i ochrony środowiska. Pomimo wielokrotnych apeli polskich aktywistów i naukowców, nadal nie udało się wypracować podobnego rozwiązania.

Edukacja i uświadamianie o klimacie powinny stać się priorytetem polskiego systemu oświaty - przekonuje Sieć Organizacji Społecznych dla edukacji w opracowaniu "Edukacja klimatyczna potrzebna od zaraz". Autorzy opracowania, pracownicy fundacji, ośrodków, instytucji ekologicznych, nauczyciele, tłumaczą, że dzięki temu możliwe będzie "przygotowywanie społeczeństwa do aktywnego przeciwdziałania skutkom postępującej zmiany klimatu i wzmocnienie poparcia społecznego wobec postulatu neutralności klimatycznej (do jej osiągnięcia zobowiązuje Polskę Porozumienie paryskie z 2016 roku) oraz realizacji nowego celu określonego w ramach Europejskiego Zielonego Ładu z 2020 roku".

Według raportu Międzynarodowego Zespołu ds. Zmian Klimatu z 2019 roku, zegar tyka, doliczając do 2040 roku. Mamy niecałe dwie dekady, aby osiągnąć globalną neutralność klimatyczną i utrzymać wzrost temperatury poniżej 1,5°C. Jednym z narzędzi w walce przeciwko takim zmianom powinna być szeroko zakrojona edukacja, której głównym tematem będzie kryzys klimatyczny i jego skutki.

Co to jednak znaczy "edukacja klimatyczna"? Dotyczy ona "wiedzy i treści związanych ze zmianami klimatu (ich historią, przyczynami i skutkami) oraz działaniami, które zmierzają co przeciwdziałania konsekwencjom tych zmian (takimi jak neutralność klimatyczna, sprawiedliwa transformacja, odnawialne źródła energii, przygotowanie do zmian społecznych, np. uchodźstwa klimatycznego czy malejącego dostępu do zasobów naturalnych). Przygotowuje również do życia w świecie przekształconym przez globalne ocieplenie" -  wyjaśnia Sieć Organizacji Społecznych dla Edukacji.

To właśnie my, nasze pokolenie - uczniowie oraz studenci jako pierwsi na własnej skórze dotkliwie odczujemy skutki globalnego ocieplenia. Jesteśmy też ostatnim, który może uchronić system klimatyczny przed kompletnym załamaniem. Nie wydarzy się to bez rzetelnego przygotowania. Nie jesteśmy uczeni o zagrożeniach związanych ze zmianami klimatu, nie ma tego w programach szkolnych. Formalna edukacja, jeśli już zostanie wprowadzona, powinna opierać się na danych naukowych.

Wszystko wskazuje na to, że na obowiązkową edukację klimatyczną w szkołach i na uniwersytetach przyjdzie nam jeszcze poczekać. Presja, która jest wywierana na władze, przynosi jednak efekty. Co zrobić, by przyczynić się do walki o edukację klimatyczną? Oto kilka pomysłów:

• Dołączyć do organizacji młodzieżowych, takich jak MSK.

• Podpisywać petycje.

• Brać udział w badaniach realizowanych przez organizacje takie jak WWF.

• Uczestniczyć w szkoleniach i warsztatach organizowanych przez ekologiczne stowarzyszenia, np. Ośrodek Działań Ekologicznych "Źródła".

• Wyjść z inicjatywą. Wiele organizacji przeprowadza lekcje o klimacie i ekologii w szkołach. Wystarczy je zaprosić na godzinę wychowawczą. W ramach zajęć wychowawczych możliwe jest przeprowadzenie zajęć "dotyczących istotnych problemów społecznych: zdrowotnych, prawnych, finansowych, klimatycznych i ochrony środowiska", mowa w jednym z rozporządzeń ministra edukacji.