Młodzi akceptują przemoc polityczną. Skąd frustracja wśród Gen Z?

Zaufanie do demokracji, które kiedyś było fundamentem politycznej stabilności, jest dziś poddawane próbie, szczególnie wśród młodego pokolenia. Dane z raportu "Data for Democracy: Gen Z Sets Off Alarm Bells - September" z września 2024 r. pokazują, że tylko 62 proc. Gen Z uznaje życie w demokracji za ważne. Starsze pokolenia, jak Millenialsi czy Baby Boomers, zachowują wyższe zaufanie do systemu, co skłania do refleksji: dlaczego młodzi ludzie tracą wiarę w demokrację?

Jedną z głównych przyczyn może być rosnąca polaryzacja polityczna i poczucie, że demokratyczne instytucje są nieskuteczne w radzeniu sobie z największymi problemami współczesności - zmianami klimatycznymi, nierównościami społecznymi i rosnącymi kosztami życia. Młodzi ludzie czują, że tradycyjna polityka nie oferuje skutecznych rozwiązań, co prowadzi do frustracji i poszukiwania alternatywnych środków wyrażenia swojego niezadowolenia.

W raporcie podkreślono, że młodzi ludzie są trzykrotnie bardziej skłonni akceptować przemoc wobec wybranych urzędników politycznych niż starsze pokolenia. Jest to niepokojący trend, ale można go zrozumieć jako wyraz poczucia braku wpływu na rzeczywistość. Gen Z wychowało się w świecie zdominowanym przez kryzysy - gospodarcze, klimatyczne i społeczne - a odpowiedzi polityków często wydają się nieskuteczne lub wręcz niewystarczające.

W Polsce podobne nastroje mogą być widoczne wśród młodzieży uczestniczącej w protestach, takich jak strajki klimatyczne czy demonstracje przeciwko decyzjom politycznym, które postrzegane są jako ograniczające prawa obywatelskie. Chociaż przemoc nie jest tu dominującym środkiem wyrazu, można dostrzec eskalację napięć społecznych, szczególnie w momentach, gdy protesty spotykają się z agresywną odpowiedzią ze strony służb porządkowych.

Jednym z głównych tematów, który wywołuje emocje wśród młodych ludzi, są zmiany klimatyczne. Raport pokazuje, że 56 proc. Amerykanów twierdzi, iż zmiany klimatyczne wpływają na ich decyzje finansowe, co odzwierciedla głęboką obawę o przyszłość. W Polsce i Europie również rośnie świadomość, że zmiany klimatyczne będą miały poważny wpływ na codzienne życie, co prowadzi do poczucia niepewności i braku kontroli nad swoją przyszłością.

To poczucie zagrożenia, zarówno ze strony polityki, jak i klimatu, może tłumaczyć skłonność młodych ludzi do bardziej radykalnych środków. Brak realnych rozwiązań na poziomie politycznym budzi frustrację i prowadzi do przekonania, że jedyną drogą do zmian są środki bardziej drastyczne.

Jednym z czynników, który dodatkowo komplikuje relacje młodych ludzi z demokracją, jest rosnąca rola technologii, w tym sztucznej inteligencji (AI), w procesach wyborczych. Z jednej strony, technologia może ułatwiać dostęp do informacji, z drugiej - wprowadza nowe zagrożenia w postaci dezinformacji. Młode pokolenie, bardziej zanurzone w świecie cyfrowym, może być bardziej podatne na wpływy i manipulacje, co dodatkowo nasila brak zaufania do systemu politycznego.

Zrozumienie frustracji młodych ludzi jest kluczowe do przeciwdziałania dalszej polaryzacji i eskalacji przemocy. Odpowiedzią na rosnącą akceptację przemocy nie powinno być jedynie potępienie, ale raczej otwarcie dialogu na temat ich obaw i potrzeb. Gen Z potrzebuje poczucia sprawczości, realnych zmian i wsparcia w budowaniu lepszej przyszłości - zarówno politycznej, jak i klimatycznej.