"Joyland". Pakistański kandydat do Oscara, który został zakazany w Pakistanie

Rząd Pakistanu zakazał emisji filmu "Joyland", który jest oficjalnym kandydatem do nagrody Oscara. Powodem ma być to, że zawiera rzekomo "wysoce nieprzyzwoite materiały". "Joyland" to pakistańska produkcja, która swoją premierę w kraju ojczystym miała mieć 18 listopada.

"Joyland" to historia romansu pomiędzy cis mężczyzną a transpłciową kobietą. Akcja dzieje się w Lahore w Pakistanie. Głównym bohaterem jest Haider, żonaty mężczyzna, który dołącza do zespołu tanecznego i zakochuje się w transpłciowej tancerce - Bibie. Film zdobył uznanie na wielu festiwalach filmowych, w tym w Cannes.

Jak podaje "Al Jazeera", w sierpniu film został dopuszczony do pakistańskich kin przez komisje cenzury prowincjonalne i centralne. Mimo to procedura została wstrzymana z powodu skarg m.in. lidera partii religijnej. Ostatecznie film został uznany za za niekwalifikujący się do wyświetlania w "całym Pakistanie".

"Otrzymano pisemne skargi, że film zawiera budzący sprzeciw materiał, który nie jest zgodny z wartościami społecznymi i standardami moralnymi naszego społeczeństwa" - czytamy w oświadczeniu wydanym w piątek 11 listopada przez pakistańską komisję cenzury. W tym samym dniu film zdobył nagrodę Young Cinema Award na Asia Pacific Screen Awards w Australii.

"Joyland" został zgłoszony do nagrody Oscara we wrześniu, a najmłodsza laureatka Nagrody Nobla Malala Yousafzai dołączyła do zespołu jako producent wykonawczy, aby promować go w nadchodzącym sezonie nagród.

Mimo pochwał płynących z różnych festiwali senator partii religijnej Jamaat-e-Islami (JI) Mushtaq Ahmad Khan pochwalił zakaz w tweecie, mówiąc, że jako republika islamska, Pakistan musi przestrzegać islamskich wartości i norm.

Użytkownicy twittera z Pakistanu i Azji są podzieleni. W sieci funkcjonują zarówno hasztagi #ReleaseJoyland i #BanJoyland, którymi oznaczone są posty nawołujące odpowiednio do zakazania i pokazania filmu w kraju.

Pakistańska pisarka Fatima Bhutto, znana z tego, że z jednej strony broni wartości islamu, z drugien jest orędowniczką sekularyzmiu, na Twitterze chwali film i pisze, że "Joyland" jest "pięknym, szczerym i inteligentnym filmem, a państwo powinno się wstydzić że ludzie na całym świecie mogą go oglądać z wyjątkiem ludzi w ojczyźnie tego filmu."

"Cenzura Joyland jest bezsensowna. Pakistan tętni życiem artystów, filmowców [i] pisarzy i ma bogactwo kulturowe, a co ważniejsze odwagę, którą podziwia świat. Mądre państwo celebrowałoby i promowało to, a nie uciszało i groziło".

Reżyser filmu Saim Sadiq powiedział "Al Jazeerze", że jest przerażony decyzją rządu.

Kontrowersji całej sprawie nadaje fakt, że według konwencjonalnego, sunnickiego islamu prawa osób transpłciowych, czy interpłciowych są w islamie chronione, a operacje korekty płci dozwolone przez fatwę Uniwersytetu Al-Azharw Egipcie od 1988 roku. Co więcej, dla rejonu Indii i Pakistanu charakterystyczna i utrwalona w kulturze od wieków jest postać tzw. hijry, czyli osob interpłciowych lub transpłciowych - najczęściej kobiet, które tworzą charakterystyczne wspólnoty i rodzaj subkultury. Transpłciowość nie jest więc w kulturze Pakistanu czymś nowym, czy nawet tematem tabu.

Jednak zarzuty wobec filmu opierają się nie tylko o rzekome promowanie "ideologii LGBT+", ale także o romantyczne relacje pozamałżeńskie. Wszystko to sprawia, że w Pakistanie toczy się obecnie dyskusja o wolności słowa w różnym zakresie.

Alina Khan, transpłciowa 24-letnia aktorka pakistańskiego pochodzenia, która gra główną rolę w "Joyland" mówi w wywiadzie dla "The Guardian", że decyzją pakistańskiego rządu była bardzo rozczarowana.

- Byłam bardzo smutna. Nie ma nic przeciwko islamowi i nie rozumiem, jak islam może być zagrożony przez zwykłe filmy - mówi aktorka "Joyland".