"Zielone Noble" 2023 rozdane. Do kogo trafiły najważniejsze ekologiczne nagrody?

W tym roku nagrodę otrzymali przedstawiciele każdego kontynentu (oczywiście poza Antarktydą). Prezes Fundacji Goldmana John D. Goldman uzasadnił tę decyzję koniecznością wspólnego działania i dążenia do zmian. Ziemia stanowi ogromny ekosystem i dlatego "Zielonego Nobla" otrzymali aktywiści z różnych regionów. Tylko wspólna praca ma szansę realnie wpłynąć na środowisko. Chociaż, jak dowodzą poniższe przypadki, jednostka również ma szansę dużo zmienić.

Gala wręczenia nagród odbyła się 24 kwietnia. Można obejrzeć ją online - jest dostępna na YouTubie.

• Alessandra Korap Munduruku, Brazylia

Brazylijka aktywnie działała przeciwko wylesieniu lasów amazońskich. Doprowadziła do zablokowania prawie 30 wniosków górniczych brytyjskiej firmy wydobywczej Anglo American i uratowała 4 tys. hektarów lasów. Jej działania znacząco zmniejszyły zagrażającą naturze eksploatację zasobów naturalnych Amazonii.

• Zafer Kizilkaya, Turcja

Aktywista przerażony degradacją Turkusowego Wybrzeża (przełowieniem, ociepleniem wód, zaśmieceniem) założył Śródziemnomorskie Towarzystwo Ochrony Przyrody, by zapobiec katastrofie w zatoce Gökova. Zafer Kizilkaya wywalczył z rządem zakaz trałowania i zakaz połowu na dodatkowej powierzchni.

• Chilekwa Mumba, Zambia

Zambia jest jednym z największych producentów miedzi w Afryce. Kopalnie Konkola są z kolei największym pracodawcą w kraju. W 2004 r. zostały przejęte przez brytyjską firmę, która dopuszczała się licznych nieprawidłowości. Działania kompanii poskutkowały zatruciem okolicznych rzek oraz ludzi - dla których były źródłem wody pitnej.

Firma została pozwana w 2006 r., ale udało jej się uniknąć odpowiedzialności. Dzięki zaangażowaniu Chilekwy Mumby, po kilkuletnim procesie Sąd Najwyższy wydał wyrok i ustanowił precedens w sprawie. Dowiedziono, że brytyjska firma może zostać pociągnięta do odpowiedzialności za szkody środowiskowe wyrządzone działalnością zależną w innym kraju.

• Tero Mustonen, Finlandia

Fin od pięciu lat stara się o rekultywację przemysłowych miejsc wydobycia torfu. Dowiedziono, że torfowiska są naturalnymi magazynami węgla i mają wysoką skuteczność pochłaniania CO2. Dzięki działaniom Mustonena 860 hektarów ziemi zostało przemienione w zróżnicowanie biologicznie tereny podmokłe.

• Delima Silalahali, Indonezja

Działaczka wywalczyła od firmy celulozowo-papierniczej Toba Pulp Lestari (TLP) prawie 180 hektarów lasów. TLP dokonało przejęcia gruntów należących zwyczajowo do rdzennych mieszkańców i rozpoczęła tam tworzenie monokultury eukaliptusa. W związku z brakiem regulacji prawnej firma zagarnęła lasy legalnie. Delima Silalahi powstrzymała jednak ekspansję firmy, odzyskała leśne tereny i zwróciła je (częściowo zniszczone) ludności północnej Sumatry.

• Diane Wilson, Stany Zjednoczone, Teksas 

Amerykanka podjęła walkę z zakładami petrochemicznymi, które przez wycieki oraz zrzuty sprawiały, że tony mikroskopijnego plastiku trafiały do oceanów. Aktywistka wygrała proces przeciwko Formosa Plastics - jednej z największych firm petrochemicznych na świecie. Zakład zobowiązał się do wypłacenia 50 mln odszkodowania i kar do osiągnięcia zerowego zrzutu oraz zatroszczenia się o rekultywację lokalnego środowiska - wód, plaż, itp.