Wielka Pacyficzna Plama Śmieci. Dlaczego wciąż istnieje?

Wielka Pacyficzna Plama Śmieci została odkryta w 1997 r. To skumulowanie plastikowych śmieci na oceanie ma 1,6 mln km2. 6 razy tyle, co powierzchnia Polski. Jest zagrożeniem dla zwierząt i ludzi. Dlaczego nie została sprzątnięta przez ostatnie 26 lat?

Oceaniczne wysypisko powstało w wyniku działania jednego z pięciu największych na świecie wirów oceanicznych. Znajduje się na pełnym morzu, poza zasięgiem wód terytorialnych i wzroku wyborców, którzy mogliby wywierać presję na decydentów politycznych. Żadne państwo nie poczuwa się do odpowiedzialności za ok. 100 mln ton dryfującego plastiku.

Badanie opublikowane w magazynie "Nature" w 2022 r. wykazało, że plastik w Wielkiej Pacyficznej Plamie Śmieci pochodzi w większości z pięciu krajów: Japonii, Chin, Korei Południowej, Stanów Zjednoczonych i Tajwanu.

Tymczasem największe wysiłki w celu sprzątnięcia plastiku podejmuje jedna pozarządowa organizacja. The Ocean Cleanup została założona w 2013 r. przez holenderskiego przedsiębiorcę Boyana Slata. Jej ponad kilometrowe, zaawansowane technologicznie sieci wyłowiły z Wielkiej Pacyficznej Plamy śmieci już setki ton plastiku.

Zlikwidowanie Wielkiej Pacyficznej Plamy Śmieci utrudnia też jej struktura. Nie jest wyspą, jak opisują ją niektóre media, a "zupą". 94 proc. masy to mikroplastik, który niezwykle ciężko wyłowić. Nie jest to możliwe w technologii stosowanej przez The Ocean Cleanup, której najnowsze sieci mają "oczy" powiększone do 50 mm, żeby przy okazji odławiania plastiku nie szkodzić drobnym zwierzętom.

Odłowienie większych elementów jest również niezwykle potrzebne, zapobiega zaplątywaniu się w nie fauny morskiej. Hamuje też przyrost mikroplastiku, który powstaje w wyniku degradowania się większych odpadów pod wpływem czynników środowiskowych.

Wielka Pacyficzna Plama Śmieci nie jest jedynym toksycznym nagromadzeniem plastiku w oceanach. Mimo że wiemy o nich już 26 lat, ważniejsze niż ekosystemy i zdrowie globalnej społeczności są zyski koncernów produkujących plastik i używających plastikowych opakowań czy szyjących odzież z tworzyw sztucznych. Produkcja plastiku z roku na rok rośnie, nie maleje. W konsekwencji rośnie jego stężenie w oceanach.

Może to zmienić porozumienie o zatrzymaniu zanieczyszczania plastikiem, które ma zostać podpisane w 2024 r. Międzynarodowe prawo powstanie z inicjatywy Organizacji Narodów Zjednoczonych. Podpisanie porozumienia poparło już 175 ze 193 państw członkowskich. Czy przepisy w sprawie plastiku okażą się tak skuteczne, jak te, dzięki którym udało się powstrzymać powiększanie się dziury ozonowej? Mamy taką nadzieję.

Źródło: bbc.com, nature.com