Dania przeprosiła Grenlandczyków, których odebrała rodzicom w latach 50. "To było nieludzkie"

Premier Danii Mette Frederiksen przeprosiła sześć żyjących dziś ofiar duńskiego eksperymentu z lat 50., który miał z kilkuletnich Eskimosów zrobić "małych Duńczyków". "Wasze historie głęboko nas dotknęły i dlatego Dania wypowiada dziś jedyne właściwe słowo: "Przepraszam"" - powiedziała Frederiksen podczas ceremonii w Duńskim Muzeum Narodowym w Kopenhadze. To, czego doświadczyli jako dzieci, nazwała "nieludzkim" i "bezdusznym".

Eksperyment miał miejsce w 1951 roku, kiedy Grenlandia była jedną z duńskich kolonii. Duńczycy wybrali wtedy 22 eskimoskie dzieci pomiędzy 4 a 9 rokiem życia, które odebrali rodzicom i wywieźli z Nuuk do Kopenhagi. Dzieci miały wychowywać się w duńskich rodzinach i poznawać europejską kulturę, by po latach wrócić na Grenlandię i być częścią nowej, duńskojęzycznej elity. Tak się jednak nie stało.

Dzieci nigdy nie wróciły do swoich rodzin. Niektóre z nich zostały z duńskimi opiekunami, inne po powrocie na Grenlandię znalazły się w sierocińcu. Przez nieznajomość ojczystego języka nie mogły porozumieć się z bliskimi. "On mówił po grenlandzku, a ja nie rozumiałem z tego nic i odpowiadałem mu po duńsku. To było naprawdę smutne" - wspomina spotkanie z ojcem 77-letni dziś Gabriel Schmidt.

Jak podało BBC, w raporcie z 2020 roku zleconym przez duński rząd wykazano, że połowa z dzieci w późniejszych latach miała problemy ze zdrowiem psychicznym, zdarzyły się też przypadki uzależnienia od alkoholu, bezdomności i jedno samobójstwo. "W pewnym sensie stracili swoją tożsamość" - powiedział Einar Lund Jensen, który pracował nad raportem.

Żyjące dziś ofiary eksperymentu dostały od państwa duńskiego odszkodowanie w wysokości 250 tys. koron.