Polska jest liderem walki z ubóstwem dzieci. Raport UNICEF

W grudniu 2023 r. UNICEF opublikował raport na temat ubóstwa dzieci w krajach rozwiniętych. Zatytułowany "Ubóstwo dzieci pośród bogactwa" dokument jest przeglądem stanu ubóstwa dzieci w 43 krajach Unii Europejskiej (UE) oraz Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) o wysokim i średnim dochodzie. Ocenia postępy - lub ich brak - poczynione przez te kraje w kierunku eliminacji ubóstwa wśród dzieci.

Polska znalazła się na pierwszym miejscu wśród krajów, w których ubóstwo dochodowe dzieci najbardziej zmniejszyło się na przestrzeni lat 2014-2021. W tym czasie ten odsetek spadł w naszym kraju aż o 38 proc.

Diagnozując sukcesy i porażki państw rozwiniętych w minimalizowaniu ubóstwa wśród dzieci, autorzy raportu UNICEF podsumowali: "Świadczenia pieniężne, znane również jako transfery pieniężne, dla ubogich rodzin są jednymi z najbardziej skutecznych narzędzi do walki z ubóstwem dzieci. Podczas ostatniego okresu niektóre kraje zdecydowały się zwiększyć świadczenia pieniężne, podczas gdy inne je ograniczyły. Szczególnie znaczące wysiłki podjęto w Grecji, Japonii, Republice Korei, Polsce i Turcji".

W raporcie podsumowano również: "Słowenia i Polska, dwa pierwsze kraje w rankingu UNICEF, poczyniły znaczące kroki w ograniczaniu ubóstwa. W przypadku Słowenii kluczem do sukcesu była poprawa standardu życia poprzez podniesienie płacy minimalnej. W Polsce decyzja rządu o zwiększeniu świadczeń pieniężnych dla rodzin pomogła zmniejszyć ubóstwo wśród dzieci".

W przypadku Polski mowa tu o świadczeniu Rodzina 500 plus (od stycznia 2024 r. 800 plus), które otrzymują prawni opiekunowie osób poniżej 18 r. od 2016 r. Mimo że tego rodzaju społeczne transfery pieniężne są powszechne w państwach rozwiniętych, fakt wprowadzenia tego programu przez PiS sprawił, że do dziś jest on dla części osób kontrowersyjny.

W dyskusji pod postem o wynikach raportu UNICEF o ubóstwie i programie Rodzina 500 plus na portalu X pojawiły się argumenty: "To miał być program prodemograficzny i jako taki się nie sprawdza". Jako kontrargumenty padły stwierdzenia "Sprawdza, bez niego byłoby gorzej" oraz "To jakie były początkowe założenia nie ma dla mnie żadnego znaczenia". Rzeczywiście, dzietność w Polsce systematycznie z roku na rok spada, a świadczenia dla rodziców nie zmieniły tej tendencji.

Jak widać w raporcie UNICEF, świadczenie poprawiło sytuację dzieci, które już przyszły na świat. Jeden z komentatorów na portalu X napisał: "Pytałem właśnie moją mamę nauczycielkę, jak sobie radzą dzieci z biednych rodzin, czy potrafią osiągać dobre wyniki w szkole. Powiedziała mi, że biedy już nie ma, że nie ma już np. sytuacji że jakiś rodzic nie ma na wycieczkę itp." Ten budujący anegdotyczny przykład wydaje się być nadmiernie optymistyczny. Według raportu w Polsce nadal w ubóstwie żyje ponad 14 proc. dzieci.

Krytykowany bywa fakt, że polskie świadczenie nie ma kryterium dochodowego. Tutaj warto przypomnieć, że pieniądze są wypłacane na wniosek opiekunów osób poniżej 18 r. życia, nie automatycznie. Pobierają je rodziny, które uważają, że te środki są potrzebne w ich budżecie. Brak kryterium dochodowego znacząco ułatwia za to dostęp do świadczenia i koszt jego obsługi, eliminując potrzebę bieżącej i ciągłej weryfikacji dochodów rodzin przez urzędników państwowych.

Założony w 1946 r. w Nowym Yorku UNICEF jest agencją Organizacji Narodów Zjednoczonych odpowiedzialną za udzielanie pomocy humanitarnej i rozwojowej dzieciom na całym świecie.

Źródło: unicef.org