Jakość pracy w Polsce jest niska na tle UE

Jakość pracy w Polsce dramatycznie niska. Na tle UE jest fatalna

Źródło zdjęć: © canva
Marta Grzeszczuk,
17.08.2023 12:45

Według najnowszego raportu European Job Quality Index jakość pracy w Polsce jest drugą najgorszą w Unii Europejskiej. Co więcej, pogorszyła się od 2015 r.

W lipcu 2023 r. został opublikowany raport o jakości pracy w Unii Europejskiej, który powstał na zlecenie European Trade Union Institute (Europejskiego Instytutu Związków Zawodowych - ETUI). Autorką raportu jest socjolożka dr Agnieszka Piasna, która swojego doktoratu na Uniwersytecie Cambridge broniła w 2009 r. z zagadnień wokół jakości rynku pracy w UE.

Raport European Job Quality Index (Europejski Wskaźnik Jakości Pracy - EJQI) powstał w 2008 r., jest aktualizowany co pięć lat. Najnowsza wersja uzupełniła go o dane z 2021 r. Wskaźnik jest oparty o dane z sześciu obszarów:

  • jakość dochodów
  • formy zatrudnienia i pewność zatrudnienia
  • czas pracy i równowaga pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym (ang. work-life balance)
  • warunki pracy
  • rozwój kompetencji i kariery
  • reprezentacja i widoczność interesów zbiorowych

Jakość pracy w Polsce jest druga od końca w UE

Jakość pracy w Polsce jest jedną z najgorszych w Europie
Jakość pracy w Polsce jest jedną z najgorszych w Europie (@European Trade Union Institute (ETUI))

W każdym z sześciu badanych obszarów Polska znalazła się w najsłabszej szóstce na 27 krajów członkowskich UE. Zsumowało się to do drugiego najgorszego wyniku w Unii Europejskiej. W gorszej sytuacji niż pracownice i pracownicy w Polsce są tylko osoby pracujące w Grecji.

Jak Polska wypadła w poszczególnych kategoriach europejskiego JQI?

Jakość dochodów jest w raporcie punktowana w oparciu o ich przewidywalność (możliwość przewidzenia własnych zarobków w okresie najbliższych trzech miesięcy) oraz o to, czy pozwalają na "związanie końca z końcem" na poziomie gospodarstwa domowego. Na 100 możliwych punktów w tej kategorii Polska uzyskała 62. Najlepiej wypadły Niemcy (81,1 pkt.), Luksemburg (79,2 pkt.) i Finlandia (78,9 pkt.).

Jakość form zatrudnienia została oceniona na podstawie pracy na umowy na część etatu lub czasowe, która nie wynikają z własnego wyboru pracownic i pracowników. Pewność zatrudnienia zbadano odpowiedzią na pytanie: "Mogę stracić pracę w ciągu najbliższych sześciu miesięcy". Polska dostała w tej kategorii 86,3 pkt. na 100, wszystkie kraje UE uzyskały powyżej 80 pkt.

Czas pracy i work-life balance oceniono na podstawie odsetka osób pracujących więcej niż 48 godzin tygodniowo. Wzięto również pod uwagę odsetek pracownic i pracowników w systemach zmianowych oraz pracujących w weekendy. Kolejnym czynnikiem było "dopasowanie godzin pracy do zobowiązań rodzinnych i towarzyskich". Na 100 pkt. przyznawanych w tym obszarze Polska uzyskała 70,9 pkt., gorszy wynik zarejestrowała jedynie Grecja.

Warunki pracy badano pod kątem jej intensywności: oczekiwanego tempa wykonywania zadań, ilości nieprzekraczalnych deadline'ów i konieczności pracowania po godzinach w celu terminowego wywiązania się z zadań. Sprawdzono również poziom autonomii osób zatrudnionych, czyli czy mogą same planować kolejność i czas wykonania zadań, a także mają możliwość wygospodarowania godziny czy dwóch na nagłe sytuacje osobiste.

W tej kategorii znalazły się również fizyczne czynniki ryzyka, m.in. praca w hałasie czy monotonne, powtarzalne ruchy. W tym obszarze Polska była czwartym krajem EU od końca, gorsze warunki pracy odnotowano w Grecji, we Francji i na Cyprze. Z kolei najlepszymi warunkami pracy w Europie mogą pochwalić się Holandia, Estonia i Niemcy.

Możliwości rozwoju kompetencji i kariery oceniono na podstawie odsetka populacji w wieku 25-64 lat, który w trakcie czterech tygodni przed badaniem brał udział w edukacji lub szkoleniach. Badanych poproszono również o odpowiedź, czy "moja praca daje dobre perspektywy rozwoju kariery". Tutaj również Polska otrzymała czwartą liczbę punktów od końca z wynikiem 26,1 pkt. Najlepsza w tym obszarze Szwecja dostała 41,4 pkt. na 100 możliwych.

Reprezentację i widoczność interesów zbiorowych pracowników badano na podstawie odsetka osób zatrudnionych objętych możliwością zbiorowych negocjacji z pracodawcą. Uwzględniono również odsetek związków zawodowych i reprezentację pracownic i pracowników w strukturach firmy, takich jak rady pracownicze, a także regularność spotkań zarządu z osobami zatrudnionymi. Tutaj Polska otrzymała jedynie 30 pkt. na 100. Najlepszą reprezentację interesów pracowników mają kraje nordyckie: Szwecja (78,2 pkt.), Dania (75,6 pkt.) i Finlandia (71,8 pkt.).  

Jakość pracy w Polsce pogorszyła się

Ogólnie polski JQI (wskaźnik jakości pracy) to obecnie 27,9 pkt. na 100. Gorzej wypadła tylko Grecja z 13,4 pkt. Pierwsze w rankingu są Dania (87,6 pkt.), Szwecja (82,3 pkt.) oraz Holandia (79,2 pkt.). Nasz wskaźnik obniżył się od ostatniej aktualizacji raportu w 2017 r. (obejmowała dane do 2015 r.) kiedy wyniósł 32,2 pkt., co dawało Polsce czwarte miejsce od końca w UE.

Najbardziej pogorszyły się od 2015 r. wskaźniki dotyczące czasu pracy i work-life balance oraz warunki pracy. W obu tych obszarach dostaliśmy za 2021 r. po około 10 pkt. mniej. W rankingu wyprzedziły nas w stosunku do poprzedniego raportu Rumunia i Hiszpania. Na pewno stawia to w ciekawej perspektywie częste utyskiwanie polskich pracodawców na pokolenie Z, któremu jak się okazuje, oferują coraz gorsze warunki zatrudnienia.

Co o tym myślisz?
  • emoji serduszko - liczba głosów: 2
  • emoji ogień - liczba głosów: 0
  • emoji uśmiech - liczba głosów: 12
  • emoji smutek - liczba głosów: 22
  • emoji złość - liczba głosów: 6
  • emoji kupka - liczba głosów: 6
starszy_1,zgłoś
Bo u nas zarobki ustalają rządzący a nie wydajność pracy. Czy się stoi czy się leży 3 600 zeta się należy.
Odpowiedz
0Zgadzam się3Nie zgadzam się
Ja nie wiem skad oni te dane biora. W polsce po 8h pracowalam w holandi po 9 jak nie 12. Kouchozy to za granica maja dla obcokrajowcow
Odpowiedz
4Zgadzam się1Nie zgadzam się
zobacz odpowiedzi (2)
To nie jakość pracy jest niska, tylko warunki zatrudnienia.
Odpowiedz
13Zgadzam się1Nie zgadzam się
Zobacz komentarze: 18