Trzęsienie ziemi w Turcji. Teorie spiskowe zalały internet

W nocy z 6 na 7 lutego potężne trzęsienie ziemi nawiedziło Turcję i Syrię. Kataklizm o magnitudzie 7,8 w skali Richtera zniszczył setki domów, uszkodził drogi i linie kolejowe. Bilans ofiar rośnie w zastraszającym tempie. Jak podaje polsatnews.pl, cztery dni po trzęsieniu ziemi liczba ofiar śmiertelnych przekroczyła 16 tys., a ponad 60 tys. osób zostało rannych. W akcję ratunkową włączyły się grupy z wielu państw, w tym z Polski.

Mogłoby się wydawać, że katastrofa zjednoczy ludzi we współczuciu wobec ofiar i poszkodowanych. Nic bardziej mylnego. Zaraz po trzęsieniu ziemi interenet zalała fala ekspertyz autorstwa absolwentów Akademii Foliowej Czapeczki, czyli wyznawców teorii spiskowych. Trudno uwierzyć, w jaki sposób niektórzy ludzie tłumaczą tragedię, która dotknęła region Bliskiego Wschodu.

Portal fact-checkingowy "Demagog" podaje, że niedługo po kataklizmie na Facebooku i Twitterze pojawiły się posty, których autorzy wskazywali, że za trzęsienie ziemi odpowiada technologia HAARP. Szczególnie dużą popularność zdobyło nagranie, które przedstawia latające ptaki nad miastem. To zjawisko miałoby świadczyć o tym, że kataklizm został celowo wywołany.

HAARP to placówka badawcza prowadzona przez University of Alaska Fairbanks, która znajduje się w pobliżu miejscowości Gakona na Alasce. Obserwatorium bada procesy fizyczne zachodzące w najwyższych partiach atmosfery (jonosfery). Technologia może również służyć do badania ciał niebieskich. W styczniu 2023 portal naukawpolsce.pl informował, że NASA za pomocą nadajnika HAARP bada wnętrze asteroidy.

HAARP nie ma zdolności do wywoływania klęsk żywiołowych. Głos w sprawie zabrał dr Robert McCoy, dyrektor Instytutu Geofizyki na University of Alaska Fairbanks:

"Twierdzenia (…) o zdolności HAARP do wywoływania klęsk żywiołowych lub kontrolowania ludzkich zachowań są fałszywe (…). HAARP to nadajnik wysokiej częstotliwości (w zasadzie krótkofalówka). Służy do prowadzenia eksperymentów na fragmencie jonosfery o wymiarach 100 na 100 kilometrów. Transmisje z HAARP powodują jedynie kilkusekundowe niewielkie efekty w jonosferze. Ponadto obiekt jest eksploatowany zaledwie przez kilka godzin w roku (…) nie może wpływać na żadne z naturalnych zjawisk" - oznajmił cytowany przez "Demagoga" McCoy.

Przyczynę trzęsienia ziemi w Turcji i Syrii tłumaczy Państwowy Instytut Geologiczny. Zdaniem ekspertów, katastrofa była "skutkiem rozładowania naprężeń powstałych na styku Platformy Arabskiej i Anatolijskiej na Uskoku Wschodnioanatolijskim".

Rzekomy udział zachodniej technologii w wywołaniu kataklizmu wykorzystuje rosyjska propaganda.

- Przekaz trafił na podatny grunt i jest powielany przez anonimowe źródła na Twitterze. Pojawia się też na kanałach Telegramu prowadzonych przez Rosjan. Trudno tu wskazać na bezpośrednie źródło, ale Rosjanie na pewno ten przekaz wykorzystają. Nagłaśniają go i użyją do swoich celów - podkreśla w rozmowie z "Wirtualną Polską" Michał Marek, ekspert ds. dezinformacji z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Łączenie HAARP z kataklimem w Turcji i Syrii to nie jedyna teoria spiskowa, która zdobyła popularność w internecie. Na Facebooku można przeczytać komentarze, że trzęsienie ziemi wywołał występ Sama Smitha i Kim Petras na gali rozdania nagród Grammy 2023. Ponadto pod adresem Smitha padają oskarżenia o konszachty z diabłem.

Szczytem abusrdu jest teoria spiskowa, na którą trafiliśmy na Twitterze. Zakłada ona, że kataklizm został wywołany przez oko George'a Sorosa, amerykańskiego miliardera, który w uniwersum teorii spiskowych jest głównym antagostą. Badacze z Akademii Foliowej Czapeczki ustalili, że zmarszczki wokół oka Sorosa pokrywają się z regionami w Turcji, w których występuje najwyższe ryzyko trzęsienia ziemi.