System kaucyjny w Polsce 2025. Wszystko, co musisz wiedzieć

Co to jest system kaucyjny? To mechanizm, który promuje ponowne wykorzystanie opakowań. Zetkniecie się z nim przy robieniu zakupów już od października, kiedy w sklepach zaczną się pojawiać napoje w opakowaniach objętych systemem. Rozpoznacie je po znaku kaucji.

Jakich opakowań będzie dotyczył system kaucyjny?

• butelek plastikowych o pojemności do 3 litrów - kaucja wynosi 50 groszy
• puszek metalowych o pojemności do 1 litra - kaucja wynosi 50 groszy
• (od 1 stycznia 2026 r.) butelek szklanych wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra - kaucja wynosi złotówkę

Warto wiedzieć, że kaucja zostanie doliczona do napojów dopiero przy kasie. Kaucje przy zakupie pobiorą też automaty na napoje oferujące napoje w opakowaniach ze znakiem kaucji.

Poniżej możecie zobaczyć, jak wyglądają oznakowania, które pojawią się na opakowaniach objętych systemem kaucyjnym. Nie będzie można odebrać kaucji za opakowania, które nie mają tego logotypu.

Jak odzyskać kaucję? Nie musicie tego robić w tym samym sklepie, gdzie kupiliście napój. Możecie udać się do dowolnego punktu zbiórki. Znajdziecie je w sklepach o powierzchni powyżej 200 m2 (mniejsze sklepy mogą dobrowolnie przystępować do systemu). W każdej gminie musi być co najmniej jeden stacjonarny punkt odbierania opakowań i odpadów opakowaniowych objętych systemem kaucyjnym.

Przy zwrocie puszek lub butelek nie trzeba okazywać paragonu. Butelki i puszki będzie można też zwracać do automatów kaucyjnych, które nie zawsze będą znajdować się wewnątrz sklepów. Zwracane w punkcie zbiórki opakowanie powinno być puste i bez oznak uszkodzenia, czyli nie zgniatamy butelki przed zwrotem.

Podstawą wprowadzenia systemu kaucyjnego w Polsce była dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej. Zobowiązywała ona państwa członkowskie zapewnienia selektywnej zbiórki do celów recyklingu.

Korzyści wynikające z systemu kaucyjnego to m.in.

• zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska przez odpady opakowaniowe,
• zwiększenie poziomu selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych,
• zwiększenie poziomów recyklingu odpadów opakowaniowych,
• stworzenie pozytywnych nawyków dot. segregowania odpadów.

Czy Polacy chcą systemu kaucyjnego? Większość ankietowanych w ramach badania przeprowadzonego przez Izbę Branży Komunalnej jest na tak. "6 na 10 badanych planuje zawsze oddawać opakowania w celu odzyskania kaucji" - podaje wyniki badania Janusz Piechociński. Raport pokazuje inny problem, że Polacy potrzebują więcej informacji na temat systemu kaucyjnego.

Koszty wdrożenia i utrzymania systemu kaucyjnego w Polsce pokryją przedsiębiorcy, którzy wprowadzają na rynek napoje w opakowaniach objętych systemem. Konsumenci nie poniosą dodatkowych wydatków, ponieważ kaucja jest im zwracana po oddaniu opakowania. Nieodebrane kaucje będą finansować system, wspierając jego obsługę i utrzymanie.

Wprowadzenie systemu kaucyjnego budzi ogromne emocje w sieci. Wielu internautów ma sceptyczne podejście do zmian. Niektórzy wierzą w niesprawdzone informacje i, świadomie lub nie, podają je dalej.

"Jaki to ma sens, gdy mamy tak mało automatów, które przyjmują te butelki?" - pyta jeden z internautów. Sens systemu kaucyjnego nie opiera się wyłącznie na automatach, ale na stworzeniu gęstej sieci tysięcy punktów zbiórki, włączając w to mniejsze sklepy. Sama liczba automatów będzie dodatkowo systematycznie rosła wraz z rozwojem systemu.

Inny internauta trafnie zauważa, że nie można wyrzucać zgniecionych puszek i butelek. Wynika to z tego, że zgniecione opakowanie uniemożliwia odzyskanie kaucji, ponieważ system zwrotu musi zidentyfikować każde opakowanie. A to musi być puste, niezgniecione i z czytelną etykietą.

Inny internauta wyraża nadzieję, że system kaucyjny powinien być zrobiony tak jak w Niemczech. Czyli automaty kaucyjne powinny przyjmować wszystkie zwrotne butelki, nie tylko te z danego sklepu. W istocie tak właśnie będzie w Polsce.

Inny internauta żartobliwie pisze, że mógł nie wyrzucać butelek po energetykach, to dzisiaj byłby bogaty. No raczej nie, bo zwrócić można tylko butelki ze specjalnymi oznaczeniami kaucji.