E-papierosy jak cukierki? Zaskakujący raport CBOS

Tradycyjne, analogowe papierosy dla wielu osób już od dawna są passé. Zamiast nich coraz więcej osób sięga po podgrzewacze tytoniu bądź papierosy elektryczne. Te ostatnie podbijają rynek nikotynowy dzięki przyjemnym smakom, szerokiej dostępności oraz ładnemu zapachowi. Te cechy przyciągają dorosłych, ale przede wszystkim - dzieci, które są szczególnie podatne na przyciągające uwagę kolorowe opakowania wyrobów nikotynowych. Ile dzieci realnie ma dostęp do e-papierosów?

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Badanie ankietowe CBOS przeprowadzone wśród młodzieży szkolnej wskazuje, że niemal połowa uczniów - 46,3 proc. informuje, że bez trudu samodzielnie kupuje wyroby nikotynowe w sklepie lub kiosku. Niemalże 10 proc. uczniów przyznaje, że e-papierosy kupuje w internecie. 26 proc. uczniów szkół podstawowych ma już za sobą inicjację nikotynową. Dla 7 z 10 z nich pierwszym zapalonym papierosem był e-papieros.

Dlaczego dzieci palą e-papierosy? 53,8 proc. uczniów spróbowała e-papierosów ze względu na ciekawość smaków. 32,1 proc. dzieci chce spróbować czegoś nowego, a 10,3 proc. wskazuje na modę wśród rówieśników i chęć dopasowania się do grupy. Większość nieletnich palaczy wybiera słodkie, owocowe lub deserowe smaki. Alarmujące jest obniżenie wieku inicjacji nikotynowej. 34,9 proc. uczniów przyznaje, że po raz pierwszy zapaliło, mając 13 lat. Co czwarte dziecko miało 12, a co dziesiąte - 11 lat.

Kierownik Zakładu Zdrowia Publicznego i Medycyny Społecznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, specjalista zdrowia publicznego dr hab. Łukasz Balwicki powiedział w rozmowie z "Wyborczą": - Wyniki mówiące o obniżeniu inicjacji nikotynowej nie są dla mnie zaskoczeniem. Ten trend był do przewidzenia. Wynika on z celowej modyfikacji produktów nikotynowych w sposób, który sugerują ich niewielkie zagrożenie zdrowotne - ładne zapachy, atrakcyjne smaki - także te ulubione przez dzieci, opakowania przypominające zabawki.

Balwicki kontynuuje: - Dodatkowo w Polsce praktycznie nie ma nadzoru nad sprzedażą produktów nikotynowych nieletnim. Zapisy ustawowe nie obligują do każdorazowej weryfikacji wieku, co skutkuje jej wybiórczością. Nie ma w Polsce licencjonowania sprzedaży, tym samym nie istnieje system monitorowania kto i gdzie te produkty sprzedaje. Kary za naruszenie sprzedaży są śmiesznie niskie, co nie odstrasza przed jej łamaniem.

Psychiatra oraz jeden z autorów badania CBOS dr n. med. Piotr Wierzbiński dodaje: - Mnogość wariantów smakowych sprawia, że wyroby nikotynowe stały się już nowymi słodyczami. Produkty z nikotyną same wyglądają jak cukierki. Pamiętajmy, że dzieci są bardziej podatne na bodźce zmysłowe niż dorośli. A marketing wyrobów nikotynowych, w szczególności słodko-owocowych e-papierosów, celuje właśnie w najmłodszych, maskując prawdziwe oblicze nałogu.

Wierzbiński nie przebiera w słowach: - Nazywając rzeczy po imieniu, to jest polowanie na dzieci. Dlaczego takie e-papierosy stoją w sklepach obok słodyczy? Dlaczego są na wysokości wzroku dziecka? Dlaczego mają kolorowe opakowania? Dlaczego obiecują smakowe doznania? Dlaczego kosztują grosze? Dla młodego człowieka wydatek 30 zł na takiego e-papierosa nie jest żadną barierą wejścia w nałóg. Ważniejsza jest dla niego realizacja potrzeby "poczucia się dorosłym" czy możliwości "zaszpanowania" wśród swoich rówieśników.

Źródło: "Wyborcza"