Kliknąłeś w fejkową reklamę? Sprawdź, jak nie dać się naciągnąć AI w sieci

Nie trzeba być naiwnym, żeby zostać oszukanym. To nasze codzienne nawyki związane z korzystaniem z sieci – przeglądanie samych nagłówków, udostępnianie treści bez weryfikacji i ufanie treściom generowanym przez sztuczną inteligencję – tworzą nowe luki, które oszuści szybko i chętnie wykorzystują.

Jedna trzecia Polaków rzadko czyta cokolwiek więcej niż nagłówek przed sformułowaniem opinii [2]. A prawie jedna czwarta z nas udostępniła post w mediach społecznościowych, nie sprawdzając wcześniej, czy informacje w nim zawarte są autentyczne. Dodajmy do tego sztuczną inteligencję, która sprawia, że fałszywe reklamy wyglądają coraz bardziej realistycznie. Wszystkie te czynniki zwiększają ryzyko, że padniemy ofiarą oszustw finansowych w internecie.

Jako kupujący tracimy coś więcej niż pieniądze. Prawie połowa osób (44%), które padły ofiarą oszustów, odczuwa obciążenie emocjonalne, zwiększony niepokój i spadek produktywności. Dodatkowo ponad dwie piąte ofiar oszustw internetowych straciło ponad 24 godziny, próbując rozwiązać swoją sprawę.

Jak to wygląda w praktyce? Skala i poziom zaawansowania fałszywych reklam oraz oszustw generowanych przez AI w mediach społecznościowych rośnie w szybkim tempie. Ludziom coraz trudniej odróżnić, które treści są prawdziwe. Filmy przedstawiające przedsiębiorcę, który wyprzedaje towar przed likwidacją, sklep z niewiarygodnie wysokimi rabatami na produkty znanych marek, reklama inwestycji gwarantujących szybki zysk – to tylko niektóre przykłady tego, jak mogą wyglądać oszustwa internetowe.

Ofiarą oszustów może zostać każdy, ale pewne osoby są w szczególności na to narażone. Z badań przeprowadzonych w Polsce wynika że, konsumenci, którzy nie potrafią rozróżnić treści generowanych przez AI od prawdziwych, są ponad 4 razy bardziej narażeni na ryzyko oszustw finansowych w mediach społecznościowych.

Oszuści wykorzystują fałszywe strony firmowe, tworzą intrygujące reklamy generowane przez sztuczną inteligencję, bezprawnie używają wizerunków znanych osób, w tym influencerów. Na pierwszy rzut oka treści generowane przez AI mogą wyglądać realistycznie i profesjonalnie, dlatego – np. szukając świątecznych okazji zakupowych – powinniśmy zachować szczególną czujność. Również wyprzedażowe tygodnie to czas, gdy nieuczciwe osoby liczą na szybki zysk kosztem innych.

Płacenie kartą płatniczą Visa w internecie (także tą dodaną do portfela mobilnego na telefonie lub zegarku) daje możliwość skorzystania z procedury chargeback – czyli odzyskania pieniędzy, gdybyście padli ofiarą przestępstwa. Ma to znaczenie również wtedy, gdy nie otrzymaliście towarów i usług, za które zapłaciliście, lub gdy sprzedawca zbankrutował czy zlikwidował działalność. Procedura chargeback pozwala w takiej sytuacji odzyskać środki za pośrednictwem wydawcy karty Visa, czyli banku lub fintechu.

Innym rozwiązaniem ułatwiającym robienie zakupów w sieci jest bardziej intuicyjna metoda płatności Visa Mobile. Pozwala ona uniknąć wielokrotnego ręcznego wprowadzania danych karty i umożliwia płacenie numerem telefonu w sklepach online, które wprowadziły to rozwiązanie do swoich bramek płatniczych. To nie tylko większa wygoda – dzięki tokenizacji (zastępowaniu wrażliwych danych unikalnym tokenem) – metoda ta zyskuje dodatkową warstwę zabezpieczeń.

Są proste zasady, które pomogą ci ustrzec się przed oszustwami w internecie.

Poza wykorzystaniem bezpiecznych rozwiązań płatniczych, kluczowa jest świadomość na temat metod, jakie stosują oszuści i jak się przed nimi ustrzec. Dlatego, aby pozostać bezpiecznym w sieci:

1. Kwestionuj wiarygodność

Oszukańcze treści często udają wiarygodne. Oszuści wykorzystują fałszywe strony firmowe, tworzą intrygujące reklamy generowane przez sztuczną inteligencję, bezprawnie używają wizerunki znanych osób, w tym influencerów oraz tworzą przekonujące wiadomości. Takie taktyki mogą wyglądać realistycznie. Zanim klikniesz, zatrzymaj się i zadaj sobie pytanie: czy to jest wiarygodne? Chwila zastanowienia może uchronić Cię przed kosztownym błędem.

2. Weź głęboki oddech

Twój pośpiech jest sprzymierzeńcem oszusta. Obietnice darmowych prezentów, dużych rabatów lub ofert "ograniczonych czasowo" mają przyspieszyć Twoją decyzję. Zwolnij tempo, sprawdź, czy firma jest prawdziwa a oferta realistyczna, przeczytaj recenzje i odwiedź oficjalną stronę internetową marki, zanim komukolwiek udostępnisz swoje dane osobowe.

3. Zweryfikuj nadawcę – nie tylko profil

Wiadomość od znajomego, influencera lub organizacji z prośbą o pieniądze lub dane osobowe? Nie zakładaj, że jest ona autentyczna. Potwierdź to niezależnie - zadzwoń do tej osoby, skorzystaj ze zweryfikowanej strony internetowej lub skontaktuj się bezpośrednio z firmą.

4. Zadbaj o bezpieczeństwo i zgłaszaj podejrzane działania

Chroń swoje konta internetowe, włączając dodatkowe funkcje bezpieczeństwa, takie jak uwierzytelnianie dwuskładnikowe lub wieloskładnikowe. Aktualizuj aplikacje i urządzenia oraz regularnie sprawdzaj ustawienia prywatności. Jeśli zauważysz podejrzaną reklamę, post lub konto, zgłoś to platformie społecznościowej – a jeśli w grę wchodzą pieniądze, również bankowi, w którym masz konto.

5. Płać bezpiecznie – albo wcale

Nigdy nie dziel się swoimi danymi bankowymi w mediach społecznościowych. Zawsze używaj bezpiecznych metod płatności. Jeśli nie jest to możliwe, zrezygnuj.

***

Materiał zawiera treści reklamowe

Opisy przypadków, porównania, statystyki, analizy oraz rekomendacje odnoszą się do stanu obecnego. Ich publikacja ma cel informacyjny i promocyjny i nie należy się na nich opierać w zakresie doradztwa operacyjnego, marketingowego, prawnego, technicznego, podatkowego, finansowego lub jakiekolwiek innego. Visa Inc. nie gwarantuje kompletności ani dokładności informacji zawartych w tym dokumencie. Nie przyjmuje także żadnej odpowiedzialności, która może wynikać z polegania na takich informacjach. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie stanowią porady inwestycyjnej ani prawnej, a czytelników zachęca się do zasięgnięcia porady kompetentnego specjalisty, jeżeli jest wymagana.

[1] Kwota 375 milionów euro wg przelicznika 1 EUR = 4,2489 PLN, według średniego kursu NBP z dn. 24.11.2025.

[2] O ile nie wskazano inaczej, dane przedstawione w materiale pochodzą z badania przeprowadzonego przez firmę Opinium na zlecenie Visa między sierpniem a wrześniem 2025 r. Objęło ono 9500 osób dorosłych (powyżej 18 r.ż.) reprezentatywnych dla każdego z 11 rynków w Europie, w tym: Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec, Włoch, Hiszpanii, Polski (reprezentatywna próba 1000 osób dorosłych), Węgier, Rumunii, Bułgarii, Czech i Słowacji